سرمایه گذاری یعنی استفاده از پول و منابع دیگر برای بدست آوردن سود در آینده که می‌تواند در بازدهی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت داشته باشد. تخصیص منابعی که در اختیار داریم به این منظور، سرمایه گذاری نام دارد. هدف اصلی سرمایه گذاری این است که در طول زمان، ارزش دارایی یا سود دریافتی بیشتر از گذشته باشد. در ایران و کشورهایی که درگیر تورم هستند، سرمایه گذاری به عنوان راهی برای محافظت از سرمایه در برابر این هیولای نامرئی اقتصادی است که قرار است پول شما را نابود کند.
روش های سرمایه گذاری متعدد هستند و هر کسی بنابه تصمیم خود، یک یا چند مورد از روش های سرمایه گذاری را انتخاب می‌کند. در اینجا قصد داریم به معرفی انواع روش های سرمایه گذاری بپردازیم که اگر چه دارای مقادیرمتغیری از ریسک هستند، اما بهترین راه برای رشد سرمایه شما خواهند بود. بنابراین با ما تا انتها همراه باشید تا این بحث جذاب را با نکات جدید، برای شما ادامه دهیم.
ما در آکادمی کارینکس، قصد داریم همه آنچیزی که یک سرمایه گذار برای دانستن نیاز دارد را در اختیار قرار دهیم. پس، اگر قصد دارید دانش خود را در زمینه سرمایه گذاری ارتقا دهید، حتما سایر مقالات ما در مجله اینترنتی کارینکس را نیز مطالعه فرمایید.
انواع روش های سرمایه گذاری کدامند؟
تصور کنید که زندگی مانند یک مزرعه است. شما بذرهای کوچکی در دست دارید که می‌توانید آنها را در زمین های مختلف بکارید. هر بذر، نمایانگر پول، زمان یا منابع با ارزش دیگری است که در اختیار دارید. آیا می‌خواهید این بذرها را همینطوری نگه دارید یا می‌خواهید با کاشت آنها و صبر کردن برای رشدشان به میوه های بزرگتری دست پیدا کنید؟ سرمایه گذاری دقیقا همین فرایند است؛ با کاشت بذرهای خود به روش های مختلف، به احتمال زیاد، صاحب منافع بسیاری خواهید شد.
اما انواع روش های سرمایه گذاری کدامند؟ کدام یک از روش های سرمایه گذاری دارای بازدهی بالاتری هستند؟ در اینجا به صورت مفصل، روش های سرمایه گذاری را برای شما تشریح خواهیم کرد:
1- سرمایه گذاری روی سهام
یکی از روش های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری از طریق خرید و فروش سهام شرکت ها یا صنایع مختلف است. این روش، اگرچه ریسک های مختلفی به همراه دارد، اما در حال حاضر یکی از پربازده ترین روش های سرمایه گذاری در ایران به شمار می‌رود. البته نه فقط در ایران، بلکه در تمام کشورهای جهان، سرمایه گذاری در بازار سهام، همواره بازدهی خیلی خوبی داشته و برای افرادی که به دنبال سرمایه گذاری از سطوح پایین به بالا هستند، بسیار مناسب است.
در واقع در این نوع سرمایه گذاری، شما بخشی از مالکیت یک شرکت را خریداری می‌کنید و در ازای آن، سهام دریافت می‌کنید. طبیعتا سود شما در گروه افزایش ارزش این سهام است و هر چقدر سهام شرکت ارزش بیشتری پیدا کند، سود بیشتری عاید شما خواهد شد.
سرمایه گذاری در سهام، از مزایا و معایب مخصوص به خودش برخوردار است که باید با کنار هم دیدن آنها، در مورد انتخاب این روش سرمایه گذاری، تصمیم گرفت.
از مهمترین مزایای سرمایه گذاری روی سهام، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پتانسیل بازدهی بالا: در این روش سرمایه گذاری، احتمال رشد سرمایه شما بیش از هر سرمایه گذاری دیگری خواهد بود. در 5 سال اخیر، بازار سهام ایران اگرچه نوسانات زیادی را تجربه کرده، اما به صورت میانگین بازدهی 800 درصدی داشته است.
- نقدشوندگی قابل قبول: نقدشوندگی در بازار سهام، به خاطر وجود کارگزاری ها و نظارت بورس، معمولا بالا است و به همین خاطر، افرادی که به دنبال این هستند که در صورت ضرورت، سرمایه خود را خارج کنند، می‌توانند سرمایه گذاری در بازار سهام را تجربه کنند.
- اعتبار بالا: یکی از معتبرترین انواع سرمایه گذاری همین روش است. به خاطر شفافیت موجود در بورس، شما می‌توانید جزئیات تمامی معاملات را مشاهده کنید. به همین منظور، می‌توان تا حد خیلی زیادی به این روش اعتماد کرد.
- امکان سرمایه گذاری با پول کم: از بهترین ویژگی های بازار سهام، این است که فرد می‌تواند با کوچکترین مبالغ هم سرمایه گذاری خود را انجام دهد. برای مثال، هم اکنون حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه گذاری در بورس، 500 هزار تومان است که اکثرا توانایی پرداخت آن را دارند.
یعنی بورس را می‌توان به عنوان یکی از روش های سرمایه گذاری با پول کم برای افرادی که توانایی مالی کمتری دارند، برشمرد.
اما در کنار مزایای سرمایه گذاری روی سهام، باید به معایب آن هم اشاره کرد:
- ریسک بالا: ریسک سرمایه گذاری در بازار سهام، بالا است و در صورت اشتباه می‌تواند بخش یا تمام سرمایه شما در این راه از بین برود. بنابراین، اگر اشتباهی در این راه صورت گیرد، امکان از دست رفتن سرمایه وجود دارد، چه بسا خیلی از افراد به علت تصمیمات هیجانی و احساسی، دچار این اشتباه شدند. برخی از سهم ها هستند که برخلاف جریان بازار حرکت می‌کنند، که نه تنها سود نمی‌دهند بلکه طی سالها ممکن است زیان ده باشند.
- نیاز به آموزش حرفه ای: برای وارد شدن به بازار سهام و کسب سود، شما باید سطح آگاهی و دانش خود را به شدت افزایش دهید. علاوه بر دانش بالا، نیاز به مشورت و تجربه نیز دارید تا بتوانید بهترین تصمیم ها را در مورد خرید، فروش یا مدیریت سرمایه خود اتخاذ نمایید.
با کنار هم قراردادن مزایا و معایب سرمایه گذاری در بازار سهام، می‌توان در مورد آن بهتر تصمیم گرفت. قطعا خیلی ها ریسک این بازار را به جان می‌خرند تا در طولانی مدت، سودهای خوبی عایدشان شود.
همچنین یک نکته مهم در مورد سرمایه گذاری روی بازار سهام اینکه، بازدهی بلندمدت آن بسیار بهتر است، پس برای سرمایه گذاری کوتاه مدت، به خاطر نوسانات و شرایط هیجانی بازار، نمی‌توان زیاد روی آن حساب باز کرد.
2- سرمایه گذاری روی ملک و مستغلات
یکی از پرطرفدارترین روش های سرمایه گذاری، خرید ملک و مستغلات است. این روش شامل خرید زمین، خانه یا ساختمان های تجاری، اداری و مسکونی است که سرمایه را از گرند تورم به خوبی حفظ می‌کند. به خاطر رشد مسکن همپای تورم، می‌توان آن را به عنوان عاملی برای محافظت در برابر نوسانات اقتصادی معرفی کرد.
مهمترین مزیت سرمایه گذاری روی ملک، این است که به عنوان یک دارایی فیزیکی، پایداری بیشتری نسبت به بازارهای مالی دارد.
این روش هم مزایا و معایب خاص خودش را دارد ولی همواره به عنوان یکی از گزینه های اصلی سرمایه گذاری برای رشد سرمایه و تامین امنیت مالی، شناخته شده است.
از مهمترین مزایای سرمایه گذاری روی ملک، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امنیت بالا: یکی از امن ترین روش های سرمایه گذاری است و در طول زمان، ارزش خود را به خوبی حفظ می‌کند. ضمن اینکه می‌تواند یک سرپناه برای فرد باشد.
- ریسک پایین: خرید ملک و مستغلات اگرچه ریسک هایی به همراه دارد، اما همواره از آن به عنوان کم ریسک ترین سرمایه گذاری ها یاد می‌شود. در این سرمایه گذاری، احتمال از دست رفتن سرمایه، بسیار پایین است.
و اما نسبت به مزایا، معایبی هم برای این روش سرمایه گذاری وجود دارد:
- نقدشوندگی پایین: یکی از مشکلات سرمایه گذاری در ملک و مستغلات، نقدشوندگی بسیار پایین این روش است. شاید فروش ملک به منظور بدست آوردن پول نقد، ماه ها و حتی سال ها طول بکشد. در برخی از مواقع که بازار متحمل رکود سنگین می‌شود، ممکن است قیمت مسکن هم افت محدودی را تجربه کند.
- نیاز به سرمایه اولیه بالا: از دیگر مشکلات سرمایه گذاری روی مسکن که باید به آن اشاره کرد، نیاز به سرمایه قابل توجه اولیه است. با توجه به قیمت های امروز مسکن، شما باید چیزی در حدود یک میلیارد تومان حداقل داشته باشید تا بتوانید یک زمین در مناطق قابل رشد خریداری کنید. خیلی از افراد به خاطر بودجه محدود، نمی‌توانند وارد این روش سرمایه گذاری شوند.
بنابراین، اگرچه یکی از بهترین فرصت های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری روی ملک است، اما بدون شک، مشکلاتی هم دارد که همه افراد را از این نوع سرمایه گذاری باز می‌دارد.
اما به تازگی یکی از انواع سرمایه گذاری روی ملک و مستغلات پیش بینی شده که افراد بتوانند با مبالغ بسیار پایین، سهامدار برخی از ملک های خریداری شده شوند. این صندوق ها، با کمترین مبالغ ( حداقل 100 هزار تومان) قابل مشارکت هستند. امین شهر یکم، یکی از این فرصت های سرمایه گذاری را برای افراد فراهم نموده است.
3- سرمایه گذاری روی سپرده های بانکی
یکی دیگر از انواع سرمایه گذاری که خیلی محبوب است، سرمایه گذاری در بانک با دریافت سود است. شما به عنوان سرمایه گذار، باید یک حساب بانکی داشته باشید و مبلغ مورد نظر خود را به این حساب واریز نمایید تا به صورت روزشمار به سرمایه شما سود تعلق گیرد. سرمایه گذاری بلندمدت در بانک، قطعا بازدهی بیشتری برای افراد خواهد داشت و شرط آن بلوکه ماندن اصل پول به مدت حداقل یکسال خواهد بود.
این سرمایه گذاری را می‌توان یکی از راحت ترین روش ها برای عامه مردم دانست که بدون نیاز به دانش، تجربه و پیش نیاز خاصی با هر مبلغی که در اختیار دارند، می‌توانند آن را انجام دهند. البته سود بانکی به سختی به بیشتر از 23 درصد سالیانه می‌رسد و یکی از مشکلات سرمایه گذاری در این روش، بازدهی پایین آن خواهد بود.
در این باره هم قطعا به منظور تصمیم گیری بهتر، باید به بررسی مزایا و معایب سرمایه گذاری روی سپرده بانکی پرداخت.
از مزایای سرمایه گذاری در بانک، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بسیار آسان: شاید آسان ترین روش سرمایه گذاری، همین روش باشد. بدون نیاز به پیش زمینه خاصی و فقط با در دست داشتن مدارک هویتی، می‌توان اقدام به بازکردن حساب بانکی نمود و هر مقدار دلخواه از سرمایه را به آن واریز کرد.
- بهره مندی از خدمات بانکی: برخی از بانک ها، روی سپرده بلندمدت شما وام اعطا می‌کنند و شما می‌توانید از تسهیلات ویژه بانکی برخوردار شوید. ضمن اینکه از دیگر خدمات بانکی هم بهره مند خواهید شد.
- تضمین اصل سرمایه: اصل سرمایه شما توسط بانک مرکزی تضمین خواهد شد، بنابراین نگرانی بابت از دست رفتن سرمایه وجود ندارد.
- کمترین ریسک: کمترین ریسک در سرمایه گذاری در بانک متوجه شما خواهد بود، بنابراین با خیال راحت، شاهد افزایش سرمایه خود خواهید بود.
- نقدشوندگی بالا: شما در هر لحظه، امکان نقد کردن پول خود را دارید. اگر به اضطرار ناچار به خارج کردن بخش یا تمامی از سرمایه خود شدید، این امکان به راحتی برای شما فراهم خواهد بود.
اما در کنار مزایای جذابی که سپرده بانکی دارد، معایبی هم بر آن وارد است:
- بازدهی بسیار کم: بازدهی سپرده های بانکی از بیشتر روش های سرمایه گذاری کمتر است و به همین دلیل، سرمایه گذاران رغبت کمتری برای سرمایه گذاری در بانک از خود نشان می‌دهند. برای مثال، در 5 سال اخیر بازدهی بانک در حدود 150 درصد بوده که بسیار کمتر از رشد تورم بوده است.
- شکست نرخ سود: از مهمترین معایب سرمایه گذاری در بانک، این است که اگر بخواهید قبل از سررسید سالانه، بخشی از سرمایه خود را خارج کنید، با شکست نرخ سود مواجه خواهید شد و برخی از سود خود را از دست خواهید داد. این موضوع، بازدهی سپرده بانکی را از 23 درصد رایج هم بسیار کمتر خواهد کرد.
بنابراین، سرمایه گذاری در بانک را باید یک سرمایه گذاری کم ریسک و با بازدهی پایین دانست که همه افراد، به راحتی می‌توانند برای آن اقدام کنند. موضوع مهم اینکه، معمولا سود سپرده های بانکی تورم را پوشش نمی‌دهد.
4- سرمایه گذاری روی طلا، سکه و سایر فلزات گرانبها
دیگر روش های سرمایه گذاری که برای خیلی ها محبوب است، خرید سکه و طلا است. نه تنها در ایران، بلکه در تمام دنیا، خرید طلا، راهی امن و کم ریسک برای حفظ ارزش پول است. البته روی طلا باید در بلندمدت حساب باز کرد و در کوتاه مدت ممکن است حتی ارزش خود را در مقاطعی از دست بدهد که برای سرمایه گذار، ناخوشایند خواهد بود.
به غیر از طلا، فلزات گرانبهای دیگری مانند نقره، پلاتین و غیره هم هستند که می‌توان روی آنها سرمایه گذاری کرد. اما همواره طلا، از بهترین گزینه ها در بین فلزات گرانبها، برای سرمایه گذاری بوده است. بازدهی طلا در ایران بسیار خوب بوده و در 5 سال اخیر نزدیک به 780 درصد بازدهی داشته است. این یعنی به خوبی، خود را در برابر آسیب های تورم حفظ کرده است.
خرید طلا، ممکن است روش های مختلفی داشته باشد. سنتی ترین شکل خرید طلا برای سرمایه گذاری، خرید جواهرات است. اما خرید جواهرات، دردسرهایی دارد از جمله اینکه شما باید در هنگام خرید و فروش، با محاسبه اجرت روبرو شوید، نگهداری آن دشوار است و احتمال گم شدن آن وجود دارد.
اما اگر این دردسرها نگرانتان کرده، غیر از خرید فیزیکی، روش های دیگری هم برای سرمایه گذاری روی طلا وجود دارد. از جمله اینکه می‌توانید حواله طلا از طلا فروشی های معتبر تهیه کنید و به مقداری که پول میدهید، حواله تحویل بگیرید. این مقدار طلا، نزد طلافروشی امانت خواهد ماند تا شما بخواهید آن را به فروش برسانید.
روش های آنلاین برای خرید طلا نیز وجود دارند. خرید طلا از پلتفرم های مخصوص، خرید طلا از صندوق های سرمایه گذاری و خرید طلا در بورس از روش هایی است که می‌توانید به صورت اینترنتی و آنلاین، اقدام به خرید طلا کنید.
5- سرمایه گذاری در طرح های کرادفاندینگ ( تامین مالی جمعی)
یکی دیگر از روش های پربازده برای سرمایه گذاری، کرادفاندینگ است. کرادفاندینگ، پلی میان سرمایه گذاران و کارآفرینان ایجاد می‌کند. از یک طرف، کارآفرین سرمایه مورد نیاز برای پروژه های خود را کسب می‌کند و از طرفی، سرمایه گذار به صورت سالانه، احتمالا بالای 30 درصد سود کسب خواهد کرد.
در این طرح ها، با هر امکان مالی، می‌توان سرمایه گذاری انجام داد. دوره زمانی آن برای کسب سود، حدودا یکساله خواهد بود ولی بازدهی آن معمولا از سپرده های بانکی و صندوق های درآمد ثابت، بیشتر بوده است.
در واقع کرادفاندینگ، یکی از شیوه های جدید و نوآورانه برای تامین مالی شرکت های نوپا، کوچک و متوسط است که از طرفی، به خاطر فرصت های سودآوری که دارد، یک مجال عالی برای سرمایه گذاران ایجاد کرده که بدین وسیله بتوانند سرمایه خود را افزایش دهند. از طرفی، شرکت در طرح های کرادفاندینگ، امکان شرکت در پروژه های جدید مثل هوش مصنوعی، مهندسی پزشکی، پزشکی، کشاورزی و غیره را فراهم می کند که در روش های سنتی مثل بازار سهام، این امکان وجود ندارد.
البته باید این نکته را هم گفت که سرمایه گذاری در کرادفاندینگ، چالش هایی هم ممکن است داشته باشد و بدون ریسک نخواهد بود. اما پیش بینی سود سالانه آن نشان می‌دهد که این بستر ممکن است، سودهای بالاتر از نرخ بانکی و حتی بازار سهام داشته باشد.
توجه داشته باشید که خوشبختانه، کرادفاندینگ در ایران، سالانه در حال گسترش و توسعه است و اقبال مردم به این روش، بیش از پیش گشته. به طوری که در سال 1402 چیزی بالغ بر 35000 میلیارد ریال، گردش سرمایه طرح های کرادفاندینگ برای بیش از 320 پروژه، گزارش شده است.
شما می توانید طرح های کرادفاندینگ را در سایت هایی تحت عنوان سکوهای کرادفاندینگ مشخص کنید. در هر سکو، طرح های مختص به خود آن قرار دارد. ولی برای دسترسی گسترده تر به انواع طرح های کرادفاندینگ موجود، به شما کارینکس را پیشنهاد می کنیم. کارینکس، دستیار کرادفاندینگ در ایران است که برای شما این امکان را فراهم می کند که همه طرح های کرادفاندینگ از سکوهای مختلف را در یکجا داشته باشید. همچنین قابلیت مشاهده طرح ها بر اساس صنایع گوناگون نیز وجود دارد.
6- سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری
یکی دیگر از روش های سرمایه گذاری که ریسک کمتری دارد و همچنین مدیریت آن کم دردسرتر است، سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری است. این صندوق ها این امکان را فراهم می‌کنند که شما بتوانید به صورت غیرمستقیم، سرمایه گذاری انجام دهید. سرمایه گذاری غیر مستقیم که در بندهای بعدی راجع به آن توضیح خواهیم داد، مزایای زیادی برای شما در بر خواهد داشت، از جمله اینکه ذهن و وقت خود را روی آن نمی گذارید.
در صندوق های سرمایه گذاری، در واقع شما مدیریت سرمایه خود را به افراد متخصص در شرکت های مالی می‌سپارید. برای مثال یکی از این صندوق ها، صندوق های درآمد ثابت هستند. در صندوق درآمد ثابت، شما واحدهای صندوق را خریداری می کنید و در دوره های ثابت یکماهه، سه ماهه، شش ماهه و یا سالانه سود دریافت می کنید. این سود به صورت روزشمار بوده و نیاز به نگهداری سرمایه در طولانی مدت ندارد. سود روزشمار آن همواره بالاتر از سود بانکی است. البته در صورت نگهداری سرمایه در بازه زمانی طولانی تر، قطعا بازدهی سرمایه شما افزایش خواهد یافت و میزان سود دریافتی شما بیشتر خواهد شد.
سود صندوق های سرمایه گذاری معمولا 23 درصد به بالا است و از سپرده های بانکی، بازدهی بالاتری خواهند داشت.
همچنین صندوق های سهامی مختلط و مشترک هم هستند که در این صندوق ها سازکار دیگری برای کسب سود وجود دارد.
7- سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال
یکی از جدیدترین و جذاب ترین روش های سرمایه گذاری که البته دارای ریسک های فراوانی است، سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال می باشد. ارزهای دیجیتال، مزیت زیادی به خصوص برای ما ایرانی ها دارد و آنهم اینکه، یک نوع دور زدن تحریم ها است. روی این ارزها، نهادهای حکومتی هیچ نظارتی ندارند و بخش زیادی از ریسک های موجود در این بازار، به همین موضوع بر می گردد.
بیت کوین، یک نمونه موفق از ارزهای دیجیتال است که توانسته سود قابل توجهی از سال ها پیش به دارندگان خود برساند. هم اکنون این بازار، پتانسیل رشد بیشتر از این را هم دارا است و به خاطر سودهای قابل توجهی که ممکن است از نوسانات خود عاید افراد کند، علی رغم همه ریسک ها، برای بسیاری از سرمایه گذاران یک گزینه بسیار جذاب شناخته می شود. برخی از ارزهای دیجیتال، گاها روزانه بالای 10 درصد سود می رسانند. البته در طرف مقابل، احتمال ریزش با همین درصد ها نیز وجود خواهد داشت.
شرکت در طرح های سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال، باید با علم دانش کافی و مشورت با افراد متخصص در این زمینه صورت بگیرد، در غیر اینصورت، احتمال شکست در آن افزایش خواهد یافت.
انواع روش های سرمایه گذاری از نظر مدیریت سرمایه و میزان دخالت سرمایه گذار
به طور کلی، سرمایه گذاری به دو روش اصلی برای ورود به بازارها دسته بندی می‌شود:
- سرمایه گذاری مستقیم
- سرمایه گذاری غیر مستقیم
تفاوت های بسیاری میان این دو روش سرمایه گذاری وجود دارد که بارزترین آنها، نحوه مدیریت سرمایه و میزان دخالت سرمایه گذار است. برای آشنایی بیشتر با هر یک از روش های سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم، در اینجا به طور خلاصه به آنها خواهیم پرداخت.
جمع بندی و سخنان پایانی
روش های سرمایه گذاری بسیار متنوع هستند و هر کدام از این روش ها، دارای مزایا و معایبی خواهند بود. اما به هر حال، برای ورود به بازار سرمایه، باید ریسک آن را بپذیرید. هرچقدر ریسک پذیری شما بالاتر باشد، قطعا بازدهی بالاتری نیز نصیبتان خواهد شد، اما نباید بی گدار به آب بزنید.
معمولا افرادی که سرمایه گذاری می‌کنند، دارایی های خود را در سه دسته سرمایه گذاری کم ریسک، ریسک متوسط و پرریسک پخش می‌کنند تا بدین ترتیب، ریسک را کاهش و بازدهی را افزایش دهند.
