سامانه پل چیست؟ سقف انتقال آن چقدر است؟

سامانه پل ( پرداخت لحظه ای) چیست؟ سقف انتقال آن چقدر است؟ واریز آن چقدر طول می‌کشد؟ چه کاربردهایی دارد؟ یکی از سامانه های محبوب بانکی که با استفاده از آن امکان انتقال وجه به حساب اشخاص دیگر فراهم است، سامانه پل است. در این مقاله از آکادمی کارینکس قصد داریم به صورت کامل در این باره برای شما توضیحاتی ارائه دهیم و پرسش هایی که احتمالا در مورد سازکار این سامانه دارید را خدمت شما پاسخ دهیم. پس با ما همراه باشید.

در سال های اخیر، سیستم بانکی ایران به شدت گسترش یافته است. افزایش تراکنش های مالی نوید این موضوع را می دهد که مردم روز به روز به خدمات بانکی، بیشتر احتیاج دارند و همچنین تقاضا برای جابه جایی سریع وجه، با روند رو به رشدی در حال افزایش است. از این رو، اهمیت سامانه هایی مثل پل که بر اساس پرداخت لحظه ای کار می کنند، مشخص تر می‌شود.

روش هایی مثل ساتنا و پایا دارای محدودیت هایی هستند که این موضوع سبب شده تا سیستم بانکی ایران به دنبال یک راهکار جدید باشد تا از این محدودیت ها عبور کند. بسیاری از مشتریان بانک در مواقعی که نیاز به انتقال وجه فوری در مبالغ بالا را داشتند، با محدودیت روبرو می شدند ولی سامانه پل تا حدی، این محدودیت را برطرف کرده است.

ابتکار بانک مرکزی ایران برای رفع این مشکلات همین سامانه پل بود که پرداخت لحظه ای با امکان تسویه آنی و فوری مبالغ بالا را فراهم می کرد. سامانه ای که هدف آن انتقال وجه بین بانکی در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بدون وابستگی به ساعت کاری یا روزهای تعطیل است.

اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سامانه پل هستید، راجع به سقف انتقال، کارمزد، نحوه استفاده، کاربردها و مزایا و معایب آن پرسش هایی دارید، در این مقاله با ما همراه باشید چون به طور مفصل قصد داریم در مورد پل و همچنین تفاوت های آن با ساتنا و پایا توضیحاتی را ارائه دهیم.

سامانه پل ( پرداخت لحظه ای) چیست؟

سامانه پرداخت لحظه‌ای یا پل یک سیستم جدید بانکی است که برای انجام انتقال وجه بین‌بانکی در کوتاه‌ترین زمان ممکن و به صورت آنی طراحی شده است. این سامانه با هدف رفع محدودیت‌های موجود در سرویس‌های سنتی مانند پایا و ساتنا ایجاد شده است، زیرا این دو سامانه به‌دلیل محدودیت‌های زمانی یا تاخیر در تسویه، همیشه پاسخگوی نیاز کاربران برای انتقال سریع پول نبودند.

در پل، به محض انجام تراکنش، مبلغ به‌صورت آنی از حساب مبدأ کسر و به حساب مقصد واریز می‌شود، بدون اینکه نیاز باشد کاربر نگران ساعات کاری بانک یا روزهای تعطیل باشد.

تاریخچه شکل‌گیری این سامانه به سال‌های اخیر و برنامه‌های بانک مرکزی برای بهبود زیرساخت‌های پرداخت الکترونیک برمی‌گردد. با افزایش استفاده از خدمات آنلاین و گسترش کسب و کارهای اینترنتی، نیاز به یک سرویس پرداخت ۲۴ ساعته که قابلیت تسویه فوری داشته باشد، بیش از پیش احساس شد. به همین دلیل بانک مرکزی با الگوبرداری از سیستم‌های پرداخت لحظه‌ای در کشورهای پیشرفته، سامانه پل را طراحی و راه‌اندازی کرد.

مهم‌ترین ویژگی سامانه پل این است که انتقال وجه در تمام ساعات شبانه‌روز و حتی در ایام تعطیل انجام می‌شود. این قابلیت باعث شده است که کاربران برای پرداخت‌های فوری دیگر به پایا یا ساتنا وابسته نباشند.

در واقع، پل مکملی برای این دو سامانه است و امکان جابه‌جایی سریع مبالغ تا سقف مشخص را بدون تاخیر فراهم می‌کند. همین ویژگی، پل را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کسب و کارهای آنلاین، پرداخت‌های فوری خانوادگی و حتی امور اضطراری تبدیل کرده است.

مزایای سامانه پل چیست؟

سامانه پل به منظور پوشش برخی از محدودیت هایی که سامانه های ساتنا و پایا دارند، طراحی و راه اندازی شده است. در اینجا از مهمترین مزایای سامانه پل به عنوان یک سامانه انتقال پول فوری، نام خواهیم برد:

1- انتقال لحظه‌ای ۲۴ ساعته حتی در تعطیلات

شاید بتوان گفت مهمترین مزیت پل، امکان انتقال وجه به صورت آنی در تمام ساعات شبانه روز و حتی در روزهای تعطیل است با این تفاوت با کارت به کارت که سقف انتقال آن تقریبا تا 10 برابر بیشتر است. در سامانه هایی همچون پایا، انتقال وجه محدود به چند چرخه در روز است و در ساتنا نیز عملیات تنها در ساعات کاری بانک‌ها انجام می‌شود.

این موضوع باعث ایجاد مشکل برای افرادی می‌شد که نیاز به انتقال وجه فوری داشتند، مخصوصاً در خارج از ساعات اداری یا روزهای تعطیل. با راه‌اندازی سامانه پل، این مشکل به‌طور کامل برطرف شد، زیرا این سامانه در تمام ایام هفته، حتی روزهای تعطیل رسمی و در هر ساعت از شبانه‌روز فعال است.

برای مثال، تصور کنید نیمه‌شب نیاز به انتقال مبلغی به یکی از اعضای خانواده دارید یا قصد دارید به‌صورت فوری بدهی خود را پرداخت کنید. پیش از پل، چنین انتقالی تنها با کارت به کارت امکان‌پذیر بود که محدودیت‌هایی مثل سقف پایین و امنیت کمتر داشت.

اما اکنون با سامانه پل، می‌توان در چند ثانیه مبلغ موردنظر را به‌صورت بین‌بانکی منتقل کرد و مطمئن بود که گیرنده بلافاصله وجه را دریافت خواهد کرد. این قابلیت، نه‌تنها آسودگی خاطر کاربران را افزایش داده، بلکه تجربه جدیدی از سرعت و راحتی در خدمات بانکی ایجاد کرده است.

2- بدون محدودیت ساعت تسویه مثل پایا

در روش‌های سنتی انتقال وجه مانند پایا، عملیات تسویه تنها در ساعات مشخص انجام می‌شود. برای مثال، اگر حواله‌ای بعد از ساعت کاری ثبت شود، باید تا چرخه بعدی (گاهی چند ساعت یا حتی تا روز بعد) منتظر ماند. این مسئله برای بسیاری از کاربران آزاردهنده است و باعث بروز مشکلاتی برای کسب و کارها و افراد می شود.

سامانه پل این محدودیت را تا حد زیادی برطرف کرده است؛ یعنی دیگر لازم نیست نگران ساعات تسویه باشید. به محض تأیید تراکنش در پل، وجه از حساب مبدأ کسر و به حساب مقصد واریز می‌شود.

3- مناسب برای پرداخت‌های فوری و خرد بالای 10 میلیون تومان

سامانه پل به‌گونه‌ای طراحی شده که برای انتقال‌های سریع و مبالغ نسبتاً کوچک بهترین گزینه باشد. هرچند این سامانه سقف مشخصی برای انتقال دارد (که در بخش‌های بعدی توضیح خواهیم داد)، اما همین ویژگی باعث می‌شود برای تراکنش‌های روزمره، پرداخت‌های شخصی، تسویه‌حساب‌های فوری و حتی خریدهای آنلاین کاملاً کاربردی باشد.

به‌طور خلاصه برای جمع بندی این بخش باید گفت، مزایای پل باعث شده که این سامانه نه‌تنها برای کاربران عادی، بلکه برای کسب و کارها و فروشگاه‌های اینترنتی نیز یک ضرورت باشد؛ چرا که پرداخت فوری، بدون محدودیت زمان و با امنیت بالا، برای هر دو طرف معامله ارزشمند است.

معایب سامانه پل چیست؟

علاوه بر همه مزایایی که سامانه پل دارد، البته محدودیت ها و معایبی هم برای آن وجود دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:

الف؛ سقف انتقال پایین نسبت به ساتنا و پایا

طبیعتا یکی از محدودیت هایی که باید برای سامانه پل نام ببریم، محدودیت در سقف انتقال وجه است. سقف انتقال وجه در پل، علی رغم همه مزایایی که دارد به صورت اینترنتی 50 میلیون تومان و حداکثر 5 تراکنش در روز تعیین شده است. البته نسبت به روش کارت به کارت، هنوز هم این مورد یک مزیت محسوب می‌شود. ساتنا محدودیت های زیادی ندارد، پایا هم سقف آن بیشتر است، اما به هر حال نسبت به ساتنا و پایا باید این موضوع را یک محدودیت و عیب موثر بدانیم.

این موضوع باعث می‌شود سامانه پل بیشتر برای پرداخت‌های خرد یا انتقال‌های فوری در مبالغ زیر 50 میلیون تومان مناسب باشد، نه برای نقل‌وانتقال‌های بزرگ بین شرکت‌ها یا سرمایه‌گذاران.

ب؛ هزینه کارمزد نسبت به مبلغ انتقال

هرچند کارمزد سامانه پل نسبت به کارت به کارت یا حتی پایا و ساتنا چندان بالا نیست، اما با توجه به اینکه این سامانه بیشتر برای انتقال‌های خرد استفاده می‌شود، این هزینه برای کاربران محسوس است. برای مثال، فرض کنید مبلغی حدود یک میلیون تومان از طریق پل ارسال می‌کنید؛ در این حالت، کارمزد ممکن است به‌صورت درصدی از مبلغ یا سقف ثابت محاسبه شود که برای مبالغ کوچک به چشم می‌آید.

در حالی که در روش‌هایی مانند پایا برای مبالغ کم، کارمزد ناچیزی پرداخت می‌شود، در سامانه پل ممکن است کارمزد در مقایسه با مبلغ انتقال چندان به‌صرفه نباشد. بنابراین برای افرادی که تراکنش‌های مکرر با مبالغ پایین انجام می‌دهند، هزینه کارمزد می‌تواند یک نقطه ضعف باشد، هرچند برای سرعتی که دریافت می‌کنند، این هزینه قابل توجیه است.

ج؛ عدم امکان استفاده برای مبالغ خیلی بالا

سامانه پل اساساً برای تراکنش‌های بزرگ طراحی نشده است. اگر شما نیاز دارید در یک روز چند صد میلیون یا حتی چند میلیارد تومان جابه‌جا کنید، سامانه پل پاسخ‌گوی نیاز شما نخواهد بود. این محدودیت به دلیل ماهیت این سامانه است که برای پرداخت‌های فوری و مقادیر نسبتاً کم طراحی شده، نه برای نقل‌وانتقالات کلان که نیازمند زیرساخت‌های امنیتی و تسویه متفاوت هستند.

بنابراین، کاربرانی که تصور می‌کنند پل جایگزینی برای ساتنا یا پایا در مبالغ بالا است، باید بدانند که این سامانه چنین قابلیتی ندارد. در واقع، اگر قصد دارید یک تراکنش با مبلغ خیلی بالا انجام دهید، همچنان باید به روش‌های سنتی‌تر مانند ساتنا یا پایا متوسل شوید. در نتیجه، هرچند پل یک ابزار کارآمد برای پرداخت‌های سریع است، اما برای نیازهای مالی بزرگ، انتخاب مناسبی نیست.

د؛ نیاز به شماره شبا

شاید بتوان یکی از محدودیت های مهم سامانه پل را نیاز به شماره شبا دانست. خیلی از کارت های جدید، شماره شبا را روی خود دارند و همچنین برخی از نرم افزارهای بانکی، امکانی را فراهم کرده اند که بتوان شماره کارت را به شماره شبا تبدیل کرد. اما با این وجود، برای برخی از افراد، این موضوع مشکل ایجاد کرده است و ممکن است زمان زیادی را از آنها بگیرد.

سقف انتقال وجه در سامانه پل

پاسخ کوتاه: بر اساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی در سال 1404، سقف تراکنش در سامانه پل تا 50 میلیون تومان به صورت آنلاین و تا 100 میلیون تومان به صورت حضوری خواهد بود.

در اینجا بر اساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی که در اردیبهشت ماه 1404 منتشر شده است، سقف انتقال وجه در سامانه پرداخت لحظه ای یعنی پل را بررسی خواهیم کرد. بر اساس مصوبه جدید بانک مرکزی:

• سقف هر تراکنش غیرحضوری (اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک) در سامانه پل برای کاربران عادی تا ۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
• در صورت مراجعه حضوری به شعب بانک، امکان انتقال وجه تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان نیز فراهم است

این افزایش سقف باعث شده پل بتواند نیازهای بیشتری از کاربران عادی یا کسب و کارهای کوچک را پوشش دهد، چرا که پیش‌تر سقف تراکنش غیرحضوری فقط ۱۵ میلیون تومان بود. اما اکنون تا سقف ۵۰ میلیون‌ تومان امکان انتقال لحظه‌ای فراهم شده است.

بنابراین تصمیم جدید بانک مرکزی خبر از افزایش بیش از 3 برابری سقف انتقال پل چه به صورت حضوری و چه به صورت اینترنتی دارد.

کارمزد سامانه پل چقدر است؟

طبق اعلام رسمی بانک مرکزی، کارمزد انجام تراکنش در پل برابر با ۰.۰۲٪ مبلغ انتقال و حداقل 500 تومان است. همچنین با توجه به سقف تعریف شده برای انتقال پول، سقف کارمزد پل 2500 تومان خواهد بود.

به طور کلی، کارمزد سامانه پل با توجه به مزایایی که دارد، آن را تبدیل به یک روش انتقال وجه مقرون به صرفه کرده است. طبیعتا نسبت به روش کارت به کارت این روش دارای صرفه اقتصادی بیشتری است.

ساعات و شرایط استفاده از سامانه پل

سامانه پرداخت لحظه‌ای پل به‌صورت ۲۴ ساعته و در تمام روزهای هفته حتی تعطیلات رسمی فعال است. این ویژگی باعث شده برخلاف پایا و ساتنا، که محدودیت‌های زمانی برای تسویه دارند، کاربران بتوانند در هر ساعت از شبانه‌روز تراکنش‌های بین‌بانکی خود را انجام دهند. برای مثال، اگر نیمه‌شب یا روز تعطیل نیاز به انتقال وجه داشته باشید، سامانه پل بدون هیچ تأخیری مبلغ را به حساب مقصد منتقل می‌کند.

برای استفاده از سامانه پل، الزامات فنی بسیار ساده است. کاربران باید به اپلیکیشن‌های موبایل بانک یا اینترنت بانک دسترسی داشته باشند. تقریباً همه بانک‌های عضو شتاب، خدمات پل را از طریق نرم‌افزارهای بانکی خود ارائه می‌دهند.

در مجموع، سامانه پل با امکان فعالیت شبانه‌روزی، استفاده ساده و بدون محدودیت زمانی، انتخابی ایده‌آل برای افرادی است که در طول روز یا حتی شب نیاز به تراکنش‌های فوری و مطمئن دارند.

روش‌های انتقال وجه با پل

سامانه پل برای راحتی کاربران، چندین روش انتقال وجه فراهم کرده است، فقط کافی است شماره شبای مقصد را در اختیار داشته باشید. در ادامه چند مورد از رایج ترین روش های انتقال وجه با پل را برای شما تشریح خواهیم کرد:

• اپلیکیشن های بانکی: یکی از رایج‌ترین راه‌ها، استفاده از اپلیکیشن‌های موبایل بانک است. بیشتر بانک‌ها این قابلیت را به اپلیکیشن خود اضافه کرده‌اند و کاربران می‌توانند با انتخاب گزینه «انتقال وجه از طریق پل» به‌سرعت تراکنش خود را انجام دهند.
• اینترنت بانک: راه دیگر، استفاده از اینترنت‌بانک است. افرادی که ترجیح می‌دهند از رایانه استفاده کنند، می‌توانند وارد پنل اینترنت‌بانک خود شده و انتقال از طریق پل را انجام دهند. این گزینه برای کسب و کارهایی که تراکنش‌های متعدد و لحظه‌ای دارند نیز مناسب است.
• حضوری از طریق شعب بانک: شما می‌توانید از طریق شعب بانک به صورت حضوری نیز از این سامانه برای انتقال وجه تا سقف 100 میلیون تومان استفاده کنید.

علاوه بر این، سامانه پل در حال ورود به درگاه‌های پرداخت و فروشگاه‌های آنلاین است. به این معنی که در آینده نزدیک، کاربران می‌توانند در هنگام خرید اینترنتی، مبلغ را از طریق پل پرداخت کنند که سرعت بالاتر و امنیت بیشتری نسبت به کارت به کارت دارد.

به‌طور کلی، سامانه پل در تلاش است که هم کاربران شخصی و هم کسب و کارها بتوانند با کمترین زمان و مراحل، پرداخت‌های لحظه‌ای خود را انجام دهند.

مقایسه سامانه پل با پایا و ساتنا

هر سه سامانه پل، پایا و ساتنا توسط بانک مرکزی برای انتقال وجه طراحی شده‌اند اما ویژگی‌های کاملاً متفاوتی دارند. سامانه پایا برای انتقال‌های انبوه و در زمان مشخص کاربرد دارد و تسویه آن در چند نوبت در طول روز انجام می‌شود. ساتنا برای مبالغ کلان طراحی شده اما محدودیت زمانی دارد و فقط در ساعات اداری فعال است. در مقابل، سامانه پل برای انتقال سریع و آنی مبالغ متوسط ایجاد شده است.

به منظور یک مقایسه جمع و جور و سریع بین این سامانه ها، تلاش کردیم یک جدول طراحی کنیم.

در جدول زیر، تفاوت‌های اصلی این سه سامانه را مشاهده می‌کنید:

چند توصیه برای انتخاب از میان سامانه ها:

• اگر زمان مهم است و می‌خواهید وجه فوراً منتقل شود، پل بهترین گزینه است.
• اگر مبلغ شما بالاست اما فوریت ندارد، پایا انتخاب اقتصادی‌تری است.
• برای انتقال‌های بسیار بزرگ و فوری، ساتنا مناسب است اما باید در ساعات اداری انجام شود.

کاربردهای سامانه پل در زندگی روزمره

سامانه پل برای افرادی طراحی شده که به انتقال سریع و امن پول در هر ساعت از شبانه‌روز نیاز دارند. این ویژگی باعث شده در بسیاری از موقعیت‌های روزمره، بهترین گزینه باشد. برای مثال، فرض کنید نیمه‌شب به فردی پول بدهکار هستید یا در یک روز تعطیل قصد خرید کالا دارید؛ با استفاده از پل، تراکنش شما فوراً انجام می‌شود و گیرنده بلافاصله وجه را دریافت می‌کند.

علاوه بر انتقال‌های شخصی، سامانه پل برای پرداخت به فروشگاه‌ها و خدمات آنلاین نیز بسیار کاربردی است. بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی می‌توانند از این سیستم برای دریافت لحظه‌ای وجه استفاده کنند. این موضوع باعث سرعت در انجام سفارش‌ها و کاهش ریسک برگشت تراکنش می‌شود.

همچنین، برای انتقال وجه خارج از ساعات کاری بانک‌ها، پل جایگزین بسیار بهتری نسبت به روش‌های سنتی است. در شرایطی که پایا و ساتنا به‌دلیل محدودیت زمانی فعال نیستند، پل بدون توقف تراکنش را انجام می‌دهد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری نهایی در مورد سامانه پل

در این مقاله سعی کردیم به تمام موضوعات مهم در مورد سامانه پل بپردازیم و به صورت کامل این سامانه و سازکار آن را برای شما تشریح کنیم.

همانطور که در این مطلب به آن اشاره کردیم، سامانه پرداخت لحظه‌ای پل، پاسخی به نیاز کاربران برای انتقال سریع، ایمن و ۲۴ ساعته وجه بین بانکی است. این سامانه با کارمزدی پایین، زمان تسویه آنی و امکان استفاده حتی در تعطیلات، گزینه‌ای ایده‌آل برای تراکنش‌های خرد و متوسط به‌شمار می‌رود.

اگر هدف شما انتقال سریع در هر ساعت از شبانه‌روز است، پل بهترین انتخاب خواهد بود. اما برای مبالغ بالا یا تراکنش‌های شرکتی، همچنان پایا و ساتنا مناسب‌ترند. در نهایت، داشتن آگاهی از این سه ابزار به شما کمک می‌کند تا در هر شرایط، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

سوالات متداول (FAQ)