پس انداز یا سرمایه گذاری؟ نظر شما چیست؟ در این مقاله قرار است به مقایسه دو روش برای نگهداری پول به عنوان پایه مالی برای زندگی بهتر و تضمین آینده است. اما هرکدام از این روش ها دارای مزایا و معایبی هستند و هدف هرکدام متفاوت خواهند بود که در این مقاله از آکادمی کارینکس به صورت کامل به آن خواهیم پرداخت.
تفاوت های زیادی میان پس انداز و سرمایه گذاری وجود دارد که در ابتدا باید به مفهوم آنها بپردازیم. وقتی از پس انداز صحبت می‌کنیم، منظور کنار گذاشتن پول نقد با دسترسی سریع و آسان برای زمانی است که به آن نیاز داریم. برای مثال، برای خرید یک گوشی موبایل، پول خود را به صورت نقدی معمولا در حساب های بانکی کنار می‌گذاریم تا به عدد مورد نظر برسد و بتوانیم محصول مورد نظر خود را به واسطه آن خریداری کنیم.
اما از طرفی، منظور از سرمایه گذاری، پولی است که صرف خرید وسایل با ارزشی می‌کنیم که احتمال می‌دهیم در آینده ارزش بیشتری پیدا کنند. مثلا خرید طلا، یکی از روش های مرسوم برای سرمایه گذاری است که همواره ارزش آن رشد پیدا می‌کند. غیر از آن، روش های دیگری مثل خرید سهام هم هستند که به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند ارزش پول خود را افزایش دهند. البته این افزایش سرمایه، یک شبه اتفاق نمی‌افتد و بهترین کار، در نظر گرفتن چشم انداز زمانی بلندمدت برای سرمایه گذاری خواهد بود.
با تعریف مفاهیم پس انداز یا سرمایه گذاری، تا حدودی تفاوت های این دو با هم آشنا شد. اینکه در سرمایه گذاری انتظار داریم، شاهد رشد سرمایه باشیم اما در پس انداز، چنین توقعی نخواهیم داشت. ضمن اینکه، دسترسی به پول نقد در حساب پس انداز، بسیار آسان تر و سریع تر از دسترسی به جریان نقدینگی در سرمایه گذاری خواهد بود.
برای انتخاب میان پس انداز یا سرمایه گذاری، در ادامه، مزایا و معایب هر کدام از روش ها را با هم مقایسه خواهیم کرد.
تفاوت پس انداز و سرمایه گذاری چیست؟ کدام بهتر است؟
پس انداز و سرمایه گذاری دو مفهوم مالی هستند که اگرچه در ظاهر به هم شباهت دارند، اما تفاوت های مهمی در:
- اهداف
- ریسک
- بازدهی
در آنها وجود دارد. تفاوت هایی که پس انداز و سرمایه گذاری را از هم متمایز می‌کند، در ادامه به صورت کامل بررسی خواهد شد.
تفاوت نخست؛ اهداف پس انداز و سرمایه گذاری!
برای اینکه به انتخاب میان پس انداز یا سرمایه گذاری بپردازیم، باید در ابتدا هدف از انجام هر یک را تشریح کنیم که در اینجا به صورت مفصل به آن خواهیم پرداخت.
- پس انداز: هدف اصلی پس انداز معمولا حفظ و نگهداری از پول برای نیازهای کوتاه مدت یا میان مدت است. افراد معمولا پس انداز می‌کنند تا در مواقع اضطراری مانند هزینه های پزشکی، تعمیرات خودرو یا خرید مایحتاج مورد نیاز، بتوانند از آن در سریع ترین زمان ممکن استفاده نمایند. به طور کلی، هدف پس انداز از کسب سود دورتر است و بیشتر برای اطمینان و آرامش مالی، این نوع ذخیره سازی انجام می‌گیرد.
- سرمایه گذاری: اما در سرمایه گذاریف هدفی که دنبال می‌شود، کسب سود در بلندمدت است. این کار معمولا با پذیرش مقدار متغیری از ریسک انجام می‌شود. سرمایه گذاری می‌تواند شامل خرید سهام، اوراق قرضه، ملک یا مشارکت در کسب و کار باشد.
بنابراین، برای انتخاب پس انداز یا سرمایه گذاری، در ابتدا باید هدف خود را مشخص کنید. البته بعضی از روش های سرمایه گذاری هستند که از نظر ریسک و نقدشوندگی، مشابه پس انداز عمل می‌کنند که به نظر می‌رسد این کار دو تیر با یک نشان خواهد بود. هم اهداف پس انداز و هم اهداف سرمایه گذاری ( تا حدودی) در آن محقق خواهد شد. ضمن اینکه در برابر تورم هم نسبتا در امان خواهد ماند.
به همین منظور و جهت کسب اطلاعات بیشتر، توصیه می‌کنیم بخوانید: “سرمایه گذاری غیر مستقیم چیست؟ ”
تفاوت دوم، مقدار ریسک سرمایه گذاری و پس انداز!
دومین تفاوتی که میان سرمایه گذاری و پس انداز وجود دارد، مقدار ریسک همراه آنها است.
پس انداز معمولا ریسکی به همراه ندارد و خطری اصل سرمایه را تهدید نمی‌کند. در صورت واریز پول در حساب های بانکی در قالب حساب سپرده کوتاه مدت، جاری یا پس انداز پول شما با اطمینان خاطر ذخیره خواهد شد، مگر اینکه پول خود را در موسسات مالی غیرمجاز پس انداز کنید. پس انداز کردن، کمترین میزان ریسک را در رابطه با از دست دادن پول دارند، زیرا بانک اصل سپرده شما را تضمین می‌کند. شاید مهمترین ریسک، کاهش ارزش پول به خاطر تورم فعلی حاکم بر ایران باشد. ریسک دیگری معمولا متوجه آن نیست.
اما در سرمایه گذاری، همواره مقدار متغیری از ریسک وجود دارد. از کم به زیاد، میزان ریسکی است که بسته به نوع سرمایه گذاری باید بپذیرید. البته بسیاری از سرمایه گذاری های پر ریسک، بازدهی خیلی خوبی در بلندمدت از خود نشان داده اند. هر چقدر پتانسیل بازدهی سرمایه گذاری بیشتر باشد، معمولا ریسک آن نیز بالاتر خواهد بود. به عنوان مثال، خرید سهام شرکت ها ممکن است بازدهی بالایی داشته باشد، اما در عین حال، احتمال از دست دادن سرمایه در آن نیز وجود دارد. حتی دارایی هایی مانند طلا، مسکن و خودرو نیز ممکن است با ریسک های اقتصادی یا بازاری مواجه شوند. بنابراین، فرار از ریسک در سرمایه گذاری، گریزناپذیر خواهد بود.
اگر علاقمند هستید تا بهترین سرمایه گذاری های ممکن در ایران را بشناسید، توصیه می‌کنیم که مقاله ای که در این رابطه نگارش شده است را بخوانید: “بهترین سرمایه گذاری در ایران چیست؟ ”
تفاوت سوم؛ بازدهی پس انداز یا سرمایه گذاری؟
پس انداز معمولا برای بازدهی صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل، باید بازدهی بسیار پایین آن را طی سالیان متمادی، پذیرفت. برای مثال اگر شما 5 سال پیش 100 میلیون تومان پول داشتید، که به آن می‌شد ماشین های خوبی خرید، اما هم اکنون با این مقدار پول، از خرید یک موتور هم عاجز خواهید بود. سپرده های کوتاه مدت بانکی هم بازدهی چندانی ندارند مثلا اگر خوشبین باشیم، سرمایه شما با رشد 150 درصدی طی پنج سال که تورم 600 درصدی داشتیم، روبرو خواهد شد. یعنی 250 میلیون تومان! بنابراین، پس انداز بیشتر برای حفظ ارزش پول در کوتاه مدت است و نباید توقع حفظ آن در برابر تورم را داشته باشیم.
اما در سرمایه گذاری، بازدهی بسیار بیشتر است، چون همانطور که در تفاوت اول گفتیم، هدف اصلی در سرمایه گذاری، کسب سود است. بنابراین، بازدهی سرمایه گذاری بسیار بیشتر از پس انداز خواهد بود و می‌توان از آن سودهای قابل قبولی را کسب کرد. سرمایه گذاران با انتخاب ترکیب درستی از دارایی های خود ( متنوع و شامل سبدی از دارایی ها مثل ملک، خودرو، طلا، سهام و غیره ) می‌توانند در بلندمدت، بازدهی خیلی خوبی کسب کنند. با این حال، به دلیل وجود ریسک، بازدهی سرمایه گذاری به شدت متغیر است.
پس در این موضوع، سرمایه گذاری نسبت به پس انداز برتری دارد. اگر هدف شما از کنار گذاشتن پول، بازدهی بالاتر و کسب سود باشد، باید حتما سرمایه گذاری را انتخاب کنید و ریسک های مربوط به آن را بپذیرید.
تفاوت چهارم؛ نقدشوندگی پس انداز و سرمایه گذاری
در انتخاب میان پس انداز یا سرمایه گذاری، باید حتما موضوع نقدشوندگی را در نظر بگیرید.
امکان نقدشوندگی در پس انداز بسیار بالا است و به این معنا که فرد می‌تواند به راحتی و در کوتاه ترین زمان ممکن، به پول خود به صورت نقدی دسترسی داشته باشد. به عنوان مثال، پولی که در حساب بانکی ذخیره شده است، در هر لحظه قابل برداشت خواهد بود و این ویژگی برای مواقع حیاتی و اضطراری بسیار مهم خواهد بود. اگر به منظور ذخیره برای کارهای اضطراری و ضروری، میخواهید پول کنار بگذارید، قطعا اولویت با پس انداز خواهد بود.
اما نقدشوندگی در سرمایه گذاری، به شدت بسته به نوع دارایی شما دارد. مثلا نقدشوندگی ملک بسیار پایین است و اگر به اضطرار به پول احتیاج داشته باشید، نمی‌توانید به سرعت روی سرمایه آن حساب باز کنید. اما برخی از سرمایه گذاری ها مثل سهام در بورس، صندوق درآمد ثابت، طلا و غیره دارای امکان نقدشوندگی سریع تری هستند. ولی به صورت کلی، نقدشوندگی در سرمایه گذاری به نسبت پس انداز کمتر خواهد بود.
این موضوع به خصوص اگر سرمایه گذاری شما بلندمدت باشد، ممکن است ضرر و زیان ناشی از خروج سرمایه را افزایش دهد. پس در هنگام انتخاب پس انداز یا سرمایه گذاری، حتما این قابلیت را بررسی کنید.
تفاوت پنجم؛ مدت زمان پس انداز و سرمایه گذاری
هدف از پس انداز، دسترسی به یک مقدار قابل توجه از پول در کوتاه مدت است و نهایتا در میان مدت باید روی آن حساب باز کرد. برای مثال، افراد برای خرید یک کالا در آینده ای نزدیک یا به منظور پرداخت هزینه های غیرمنتظره، اقدام به پس انداز می‌کنند. هدف پس انداز معمولا حفظ پول در یک دوره زمانی کوتاه خواهد بود.
اما در سرمایه گذاری، به خاطر متفاوت بودن هدف، زمان نیز متفاوت است. بیشتر در سرمایه گذاری، اهداف بلندمدت دنبال می‌شود و افراد به دنبال کسب سود در یک بازده طولانی ( حداقل یک الی 5 ساله) هستند.
تفاوت ششم؛ ریسک تورم در پس انداز و سرمایه گذاری
آشکارترین تفاوتی که میان پس انداز و سرمایه گذاری وجود دارد، تاثیری است که هر دو از تورم دریافت می‌کنند. به هر عنوان، پول نقد در برابر تورم، بی دفاع است.
پس انداز به دلیل بازدهی پایین تر و تاثیر کمتر از نرخ بهره، در برابر تورم بسیار آسیب پذیر خواهد بود. آسیب تورم در طولانی مدت نسبت به کوتاه مدت، روی پول نقد بیشتر خواهد بود. بدین ترتیب، در بلندمدت انتظار داریم که ارزش پول ذخیره شده به مرور زمان کاهش یابد و قدرت خرید به واسطه آن نیز کمتر شود.
اما سرمایه گذاری به عنوان یک ابزار برای مقابله با تورم شناخته می‌شود. قطعا هر چقدر ابزار، ریسک بالایی داشته باشد، احتمال پیروزی در برابر تورم را بالاتر خواهد بود. اگرچه ریسک سرمایه گذاری بیشتر است، اما بازدهی آن در طولانی مدت، می‌تواند هزینه های ناشی از تورم را جبران کند و ارزش واقعی دارایی ها را حفظ نماید.
اگر پس انداز را انتخاب می‌کنید، باید ریسک تاثیرات تورمی بر آن را بپذیرید. چون ارزش پول شما در شرایطی که تورم بر کشور حاکم است، رفته رفته از دست خواهد رفت.
جمع بندی نهایی؛ پس انداز یا سرمایه گذاری؟
شما به عنوان فردی که برای آینده مالی خود تصمیم می‌گیرید، باید از بین پس انداز و سرمایه گذاری، یک مورد را انتخاب کنید.
برای انتخاب راحت تر از بین این دو گزینه، سوال های زیر را برای خود پاسخ دهید:
- آیا ممکن است به پولم به صورت فوری احتیاج پیدا کنم؟ اگر بله، حتما باید پس انداز را انتخاب کنید.
- آیا به دنبال کسب سود هستم؟ اگر بله، باید سرمایه گذاری را انتخاب کنید.
- آیا حاضرم ریسک را بپذیرم؟ اگر بله، سرمایه گذاری برای شما انتخاب بهتری خواهد بود.
- آیا می‌خواهم از پولم در برابر تورم محافظت کنم؟ در صورت پاسخ مثبت، پس انداز گزینه خوبی نیست و باید سرمایه گذاری انتخاب شود.
- هدفم از این کار چیست؟ اگر دسترسی سریع به پول نقد هدف شما است، پس انداز و اگر هدفتان افزایش سرمایه است، سرمایه گذاری را باید انتخاب کنید.
اما اگر هر دو هدف را دنبال می‌کنید، می‌توانید به سراغ روش هایی بروید که مشابه پس انداز هستند، اما ریسک پایین و امکان نقدشوندگی بالایی دارند. از بین مواردی که این ویژگی ها را داشته باشند، می‌توان به صندوق های درآمد ثابت اشاره کرد که بازدهی بالاتری نسبت به سپرده های بانکی دارند ولی ریسک آنها پایین است.
اگر به دنبال سرمایه گذاری با بازدهی بالا هستید، یکی از روش های قابل اعتماد، شرکت در طرح های کرادفاندینگ است. کرادفاندینگ یا تامین مالی جمعی، راهی برای دستیابی به سود از طریق سرمایه گذاری روی پروژه ها و استارتاپ های پربازده خواهد بود.
