بهترین روش های جذب سرمایه در ایران کدامند؟ این سوال سرآغازی خواهد بود تا در این مقاله از آکادمی کارینکس به موضوع بسیار مهمی بپردازیم که دغدغه بسیاری از شرکت ها و کسب و کارها است. پس برای دریافت پاسخ این سوال، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
جذب سرمایه یکی از ارکان اساسی رشد و توسعه هر کسب‌وکار است، به‌ویژه در اقتصادی که با چالش‌های مختلفی همچون نوسانات ارزی، مشکلات نقدینگی و عدم دسترسی آسان به منابع مالی روبه‌روست. سرمایه، نه‌تنها امکان تامین هزینه‌های اولیه مانند خرید تجهیزات، استخدام نیروی انسانی و توسعه محصول را فراهم می‌کند، بلکه نقش حیاتی در مقیاس‌پذیری و افزایش سهم بازار یک شرکت ایفا می‌نماید.
شرکت‌ها و کسب و کارهای نوپا، بدون روش های جذب سرمایه و سرمایه گذاری مناسب، معمولاً قادر به رقابت مؤثر در بازارهای داخلی و خارجی نیستند و ممکن است در همان مراحل اولیه با شکست مواجه شوند. علاوه بر این، جذب سرمایه مناسب باعث افزایش اعتماد سرمایه گذاران بعدی، بهبود اعتبار شرکت و ایجاد فرصت‌های همکاری استراتژیک با سایر بازیگران بازار می‌شود.
در ایران، کسب و کارها برای تامین مالی با چالش‌های متعددی مواجه هستند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عدم دسترسی آسان به تسهیلات بانکی، نرخ بهره بالا، محدودیت‌های قانونی برای جذب سرمایه گذاران خارجی، عدم شفافیت مالی و ساختارهای نامناسب حقوقی اشاره کرد.
بسیاری از شرکت‌های نوپا به دلیل نداشتن وثایق معتبر، نمی‌توانند از بانک‌ها وام دریافت کنند، و از سوی دیگر، سرمایه گذاران خصوصی نیز معمولاً به دلیل ریسک بالای کسب و کارهای نوین، تمایلی به سرمایه گذاری ندارند.
علاوه بر این، در برخی حوزه‌ها، نبود نهادهای مالی تخصصی برای تامین مالی شرکت‌ها، مانع رشد شرکت‌های نوآورانه شده است. در چنین شرایطی، یافتن روش های تامین مالی مناسب، نظیر سرمایه گذاری جسورانه، تامین مالی جمعی یا ورود به بازار سرمایه، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند و می‌تواند راهگشای کسب و کارهای ایرانی در مسیر رشد و توسعه باشد.
در ادامه این مقاله از آکادمی کارینکس قرار است چند مورد از بهترین روش های جذب سرمایه در ایران را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.
معرفی روش های جذب سرمایه
جذب سرمایه، یکی از گام های حیاتی برای راه اندازی یا ادامه فعالیت گسترده یک شرکت یا کسب و کار است. به همین دلیل، این بخش گرفتاری ها و استرس های خاص خودش را برای صاحب کسب و کار ایجاد می کند. خیلی از کسب و کارها به خاطر عدم تامین مالی، روی زمین مانده اند و بسیاری از طرح های نوآورانه به خاطر عدم جذب سرمایه، قابلیت اجرایی شدن پیدا نکردند.
حالا در ادامه این مقاله، قرار است چندین روش جذب سرمایه را برای تامین مالی شرکت ها که به صورت مرسوم مورد استفاده قرار می گیرد را به شما معرفی کنیم.
۱- جذب سرمایه از طریق بانک‌ها
دریافت وام بانکی یکی از سنتی‌ترین و رایج‌ترین روش های جذب سرمایه کسب و کارها در ایران محسوب می‌شود. بانک‌ها انواع تسهیلات مالی را در قالب وام‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ارائه می‌دهند که بسته به نوع کسب‌وکار و میزان اعتبار متقاضی، شرایط متفاوتی دارند. این روش معمولاً برای کسب‌وکارهایی مناسب است که گردش مالی پایداری دارند و می‌توانند اقساط وام را در موعد مقرر پرداخت کنند.
از مزایای دریافت وام بانکی می‌توان به مالکیت کامل کارآفرین بر کسب‌وکار خود، بهره‌مندی از مبالغ نسبتاً بالای وام و نرخ‌های مشخص بهره اشاره کرد. با این حال، فرآیند دریافت تسهیلات بانکی اغلب زمان‌بر است و نیاز به ارائه وثایق سنگین، ضمانت‌نامه‌های معتبر و اسناد مالی شفاف دارد که برای بسیاری از کسب و کارها و شرکت‌های نوپا، تامین این الزامات دشوار است.
علاوه بر سخت‌گیری در دریافت وام، نرخ بهره نسبتاً بالای تسهیلات بانکی یکی دیگر از چالش‌های اصلی این روش محسوب می‌شود. در شرایط تورمی، بسیاری از کسب‌وکارها قادر به پرداخت بهره‌های بالا نبوده و ممکن است دچار بحران‌های مالی شوند.
از سوی دیگر، فرآیند بازپرداخت وام‌ها معمولاً انعطاف‌پذیری کمی دارد و در صورت عدم توانایی در پرداخت اقساط، بانک ممکن است وثایق متقاضی را توقیف کند. با وجود این محدودیت‌ها، وام بانکی همچنان یکی از اصلی‌ترین روش های جذب سرمایه برای شرکت‌هایی است که دارای پشتوانه مالی قوی و برنامه‌ریزی دقیق برای بازپرداخت بدهی‌های خود هستند.
۲- مشارکت در سرمایه گذاری
مشارکت در سرمایه گذاری یکی دیگر از روش های جذب سرمایه است که در آن، یک یا چند سرمایه گذار در ازای دریافت بخشی از سهام یا سود کسب‌وکار، سرمایه موردنیاز را تامین می‌کنند. این روش برای کسب‌وکارهایی که توانایی بازپرداخت وام‌های بانکی را ندارند یا قصد دارند بدون فشار بازپرداخت‌های سنگین رشد کنند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
در این مدل، سرمایه گذار علاوه بر تامین منابع مالی، می‌تواند دانش مدیریتی، تجربه و شبکه ارتباطی خود را نیز در اختیار کسب‌وکار قرار دهد که به رشد سریع‌تر و بهره‌وری بالاتر آن کمک می‌کند. یکی از رایج‌ترین اشکال این روش، سرمایه گذاری فرشته (Angel Investment) است که در آن افراد ثروتمند یا کارآفرینان موفق، روی شرکت‌ها و شرکت‌های نوپا سرمایه گذاری می‌کنند.
با این حال، مشارکت در سرمایه گذاری چالش‌هایی نیز دارد. مهم‌ترین مسئله، تعیین میزان سهام و نحوه تقسیم سود میان بنیان‌گذاران و سرمایه گذاران است. در برخی موارد، سرمایه گذار ممکن است بخواهد کنترل قابل‌توجهی بر تصمیمات مدیریتی شرکت داشته باشد، که این موضوع می‌تواند به اختلافات و تنش‌های مدیریتی منجر شود.
علاوه بر این، کسب‌وکارها باید هنگام عقد قراردادهای سرمایه گذاری، به جنبه‌های حقوقی توجه ویژه‌ای داشته باشند تا از تضییع حقوق خود جلوگیری کنند. با وجود این چالش‌ها، اگر سرمایه گذاران و کارآفرینان بتوانند به توافقی منصفانه برسند، این روش می‌تواند به رشد سریع و پایدار کسب‌وکار کمک کند.
۳- سرمایه گذاری جسورانه (Venture Capital – VC)
سرمایه گذاری جسورانه هم یکی دیگر از روش های جذب سرمایه در ایران است که به‌طور خاص برای کسب‌وکارهای نوآور و شرکت‌های با پتانسیل رشد بالا طراحی شده است. در این روش، صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه (VCs) منابع مالی موردنیاز شرکت‌ها را تامین می‌کنند و در ازای آن، درصدی از سهام شرکت را دریافت می‌کنند.
سرمایه گذاران جسورانه معمولاً به دنبال شرکت‌هایی با مدل کسب‌وکار مقیاس‌پذیر، تیم مدیریتی قوی و بازار هدف گسترده هستند. این نوع سرمایه گذاری در ایران نیز در حال گسترش است و برخی از صندوق‌های جسورانه داخلی مانند “سرمایه گذاری شناسا”، “سرآوا” و “صندوق جسورانه دانشگاه تهران” به حمایت از شرکت‌های نوآور می‌پردازند.
یکی از مزایای اصلی سرمایه گذاری جسورانه، عدم نیاز به بازپرداخت وام یا پرداخت سود ثابت است، چراکه سرمایه گذار در سود و زیان شرکت شریک می‌شود. علاوه بر تامین مالی، صندوق‌های جسورانه معمولاً شبکه ارتباطی گسترده‌ای دارند و می‌توانند به جذب مشتریان کلیدی، توسعه استراتژی‌های بازاریابی و ایجاد همکاری‌های تجاری کمک کنند.
اما در مقابل، این روش معایبی نیز دارد؛ ازجمله اینکه سرمایه گذار جسورانه ممکن است به دنبال نفوذ و کنترل بیشتر در تصمیم گیری‌های شرکت باشد. همچنین، اگر شرکت نتواند به رشد موردنظر برسد، ممکن است سرمایه گذاران جسورانه تصمیم به خروج زودهنگام از سرمایه گذاری بگیرند.
۴- تامین مالی جمعی (Crowdfunding)
تامین مالی جمعی یکی از روش های جذب سرمایه نوآورانه و جذاب در ایران است که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد از طریق جمع‌آوری مبالغ کوچک از تعداد زیادی از افراد، سرمایه موردنیاز خود را تامین کنند. این روش معمولاً از طریق پلتفرم‌های آنلاین انجام می‌شود و برای پروژه‌های خلاقانه، کسب و کارها و شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار مناسب است.
مدل‌های مختلفی از تامین مالی جمعی وجود دارد، ازجمله مدل مبتنی بر پاداش (مانند پیش‌فروش محصول)، مدل مبتنی بر سهام و مدل مبتنی بر وام. در ایران نیز سکوهای تامین مالی جمعی مانند “کاریزما” و “کارن کراد” امکان تامین مالی جمعی را فراهم کرده‌اند.
یکی از مزایای اصلی تامین مالی جمعی، عدم نیاز به وثیقه یا بدهی است، زیرا سرمایه از طریق حمایت مردمی تامین می‌شود. این روش همچنین می‌تواند به بازاریابی و اعتبار برند کمک کند، چراکه باعث تعامل مستقیم با مشتریان بالقوه می‌شود.
اما چالش‌هایی نیز وجود دارد؛ ازجمله اینکه موفقیت این روش وابسته به کمپین‌های بازاریابی قوی و اعتماد عمومی است. علاوه بر این، در برخی مدل‌ها مانند تامین مالی مبتنی بر سهام، توزیع مالکیت میان سرمایه گذاران متعدد ممکن است فرآیند تصمیم گیری را پیچیده کند.
اگر نمی‌دانید کرادفاندینگ چیست؟ مقاله در این مورد در آکادمی کارینکس نوشته شده است که به صورت مفصل در مورد این روش تامین مالی جذاب و نوآورانه توضیح دادیم.
5- عرضه اولیه سهام (IPO)
عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering – IPO)، به عنوان یکی از روش های جذب سرمایه، فرآیندی است که در آن یک شرکت خصوصی برای اولین بار سهام خود را در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌کند و سرمایه موردنیاز خود را از طریق فروش سهام به سرمایه گذاران عمومی تامین می‌نماید.
این روش یکی از مؤثرترین راه‌های تامین مالی برای شرکت‌های بزرگ و موفقی است که قصد دارند رشد و توسعه خود را از طریق بازار سرمایه تامین کنند. در ایران، بسیاری از شرکت‌های بزرگ و متوسط از طریق ورود به بورس تهران یا فرابورس ایران، سرمایه‌های کلانی جذب کرده‌اند.
عرضه اولیه معمولاً برای شرکت‌هایی مناسب است که از لحاظ مالی عملکرد قابل‌قبولی دارند، دارای شفافیت مالی بوده و قادرند الزامات نظارتی و گزارش‌دهی سازمان بورس را رعایت کنند.
یکی از مهم‌ترین مزایای عرضه اولیه سهام، جذب سرمایه قابل‌توجه بدون نیاز به بازپرداخت بدهی است. این روش همچنین باعث افزایش اعتبار شرکت، بهبود نقدشوندگی سهام و ایجاد فرصت‌های استراتژیک مانند ادغام و خرید شرکت‌های دیگر می‌شود.
اما عرضه اولیه چالش‌هایی نیز دارد؛ از جمله هزینه‌های بالای پذیرش در بورس، فرآیندهای طولانی و پیچیده نظارتی، الزام به انتشار گزارش‌های مالی شفاف و همچنین فشار سهام‌داران برای کسب سود بیشتر. علاوه بر این، پس از عرضه اولیه، قیمت سهام شرکت ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند شرایط بازار و عملکرد مالی دچار نوسانات شود.
به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌ها پیش از تصمیم گیری برای ورود به بورس، از مشاوران مالی و حقوقی کمک می‌گیرند تا ریسک‌های احتمالی را کاهش دهند.
6- انتشار اوراق بدهی
انتشار اوراق بدهی یکی دیگر از روش های جذب سرمایه مرسوم برای شرکت‌ها و سازمان‌ها است که در آن، شرکت‌ها با صدور اوراق قرضه یا صکوک، منابع مالی موردنیاز خود را از سرمایه گذاران تامین کرده و در مقابل، متعهد به بازپرداخت اصل سرمایه به همراه سود معین در سررسید مشخص می‌شوند.
این روش بیشتر برای شرکت‌هایی مناسب است که نیاز به تامین مالی بلندمدت دارند اما تمایلی به واگذاری مالکیت و سهام شرکت خود ندارند. در ایران، اوراق بدهی در قالب‌هایی مانند اوراق مشارکت، صکوک اجاره، اوراق مرابحه و اوراق استصناع منتشر می‌شود و توسط سازمان بورس و اوراق بهادار نظارت می‌شود.
مزیت اصلی این روش، تامین سرمایه کلان با هزینه کمتر نسبت به وام‌های بانکی است، زیرا معمولاً نرخ سود اوراق بدهی پایین‌تر از بهره بانکی است. همچنین، شرکت‌ها می‌توانند از این روش برای پروژه‌های بزرگ، توسعه زیرساخت‌ها یا حتی تامین سرمایه در گردش استفاده کنند. اما چالش‌های این روش شامل نیاز به اعتبارسنجی بالا، اخذ مجوزهای قانونی و تعهد به پرداخت سود و اصل سرمایه در زمان مقرر است.
اگر شرکت‌ها نتوانند تعهدات خود را انجام دهند، این امر می‌تواند بر اعتبار و ارزش سهام آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. به همین دلیل، قبل از انتشار اوراق بدهی، شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که جریان نقدی کافی برای پرداخت تعهدات خود در آینده خواهند داشت.
این هفت روش اصلی، رایج‌ترین و کاربردی‌ترین راه‌های جذب سرمایه در ایران هستند که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. بسته به نوع کسب‌وکار، میزان سرمایه موردنیاز و شرایط اقتصادی، می‌توان از یک یا ترکیبی از این روش ها برای تامین مالی استفاده کرد.
در جدول زیر به صورت مختصر به مقایسه روش های جذب سرمایه در ایران پرداختیم:
| روش جذب سرمایه | مزایا | معایب | مناسب برای | میزان ریسک |
| وام بانکی | دریافت سریع سرمایه، نرخ بهره ثابت در برخی موارد | نیاز به وثیقه، نرخ بهره بالا، بازپرداخت اجباری | کسب‌وکارهای با درآمد ثابت | متوسط |
| مشارکت در سرمایه گذاری | عدم نیاز به بازپرداخت، افزایش منابع مالی و شبکه‌سازی | نیاز به شراکت در مالکیت و سود، کاهش کنترل مدیریتی | شرکت‌ها و کسب‌وکارهای در حال رشد | متوسط |
| سرمایه گذاری جسورانه (VC) | جذب سرمایه بدون نیاز به وثیقه، کمک‌های مشاوره‌ای | واگذاری بخشی از سهام، دخالت سرمایه گذاران در تصمیم گیری | شرکت‌های نوآورانه و مقیاس‌پذیر | بالا |
| تامین مالی جمعی | دسترسی به سرمایه از افراد مختلف، تبلیغات برای کسب‌وکار | نیاز به بازاریابی قوی، عدم تضمین جذب کل سرمایه موردنیاز | پروژه‌های خلاقانه، فناوری‌های نو | متوسط |
| شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد | تامین مالی همراه با آموزش و منتورینگ، شبکه‌سازی | پذیرش دشوار، درصد مالکیت در ازای سرمایه | شرکت‌های نوپا | متوسط |
| عرضه اولیه سهام (IPO) | جذب سرمایه زیاد، افزایش اعتبار شرکت | پیچیدگی فرآیند، الزام به گزارش‌دهی شفاف، نوسانات بازار | شرکت‌های بزرگ و معتبر | بالا |
| انتشار اوراق بدهی | تامین سرمایه بدون واگذاری مالکیت، هزینه کمتر نسبت به وام بانکی | نیاز به پرداخت اصل و سود در موعد مقرر، فرآیند قانونی پیچیده | شرکت‌های باسابقه و پروژه‌های بزرگ | متوسط |
راهکارهای بهینه برای جذب سرمایه
ارائه یک طرح کسب‌وکار قوی و متقاعدکننده یکی از مهم‌ترین مراحل جذب سرمایه است. سرمایه گذاران به دنبال کسب‌وکارهایی هستند که پتانسیل رشد بالا داشته باشند و بتوانند در مدت‌زمان مشخصی بازدهی مطلوبی ارائه دهند. برخی از نکات کلیدی برای ارائه موفق یک طرح کسب‌وکار عبارت‌اند از:
- مشخص کردن مشکل و راه‌حل: در ابتدای ارائه، باید مشکل اصلی بازار و راه‌حلی که کسب‌وکار شما ارائه می‌دهد، به‌صورت شفاف بیان شود. سرمایه گذاران علاقه‌مند به کسب‌وکارهایی هستند که نیاز واقعی بازار را پوشش دهند.
- اندازه و فرصت بازار: بررسی اندازه بازار، میزان تقاضا و پتانسیل رشد کسب‌وکار از نکات مهمی است که نشان می‌دهد آیا ایده شما ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر.
- مدل درآمدی مشخص: سرمایه گذاران به دنبال درک چگونگی درآمدزایی و سودآوری یک کسب‌وکار هستند. باید مدل کسب‌وکار، روش های درآمدزایی و پیش‌بینی‌های مالی به‌وضوح ارائه شود.
- برجسته کردن مزیت رقابتی: توضیح دهید که چه چیزی شما را از رقبا متمایز می‌کند و چرا مشتریان باید محصول یا خدمات شما را انتخاب کنند.
- برنامه عملیاتی و تیم مدیریتی: سرمایه گذاران علاوه بر ایده، به تیم اجرایی نیز اهمیت می‌دهند. تیمی با تجربه و تخصص بالا، شانس موفقیت در جذب سرمایه را افزایش می‌دهد.
- برنامه خروج (Exit Strategy): بسیاری از سرمایه گذاران، به‌ویژه سرمایه گذاران جسورانه و خارجی، به دنبال راه‌هایی برای بازگشت سرمایه خود هستند. توضیح دهید که چگونه سرمایه گذار می‌تواند پس از چند سال سرمایه خود را با سود خارج کند.
اهمیت گزارش‌های مالی و شفافیت
یکی از عوامل کلیدی که سرمایه گذاران برای تصمیم گیری در نظر می‌گیرند، گزارش‌های مالی و شفافیت کسب‌وکار است. هرگونه ابهام یا عدم شفافیت در گزارش‌های مالی، می‌تواند موجب بی‌اعتمادی سرمایه گذاران و عدم تامین مالی شود. برخی از نکات کلیدی در این زمینه شامل موارد زیر است:
- داشتن صورت‌های مالی دقیق و به روز: سرمایه گذاران معمولاً به گزارش‌هایی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و جریان وجوه نقد توجه ویژه‌ای دارند. این گزارش‌ها نشان‌دهنده سلامت مالی شرکت و توانایی آن در بازپرداخت تعهدات مالی است.
- شفافیت در هزینه‌ها و درآمدها: یکی از نگرانی‌های اصلی سرمایه گذاران، ابهامات مالی در هزینه‌های عملیاتی و درآمدهای کسب‌وکار است. ارائه شفاف اطلاعات باعث افزایش اعتماد می‌شود.
- حسابرسی مالی مستقل: شرکت‌هایی که گزارش‌های مالی خود را توسط حسابرسان معتبر بررسی و تأیید می‌کنند، اعتبار بیشتری نزد سرمایه گذاران خواهند داشت.
- پیش‌بینی‌های مالی مستدل و واقع بینانه: ارائه پیش‌بینی‌هایی در مورد رشد کسب‌وکار، سودآوری و درآمدزایی باید بر اساس تحلیل‌های واقعی و داده‌های مستند باشد. پیش‌بینی‌های غیرواقعی می‌تواند باعث کاهش اعتماد سرمایه گذار شود.
نحوه متقاعد کردن سرمایه گذاران
متقاعد کردن سرمایه گذاران نیازمند ترکیبی از مهارت‌های ارتباطی، استراتژی‌های مذاکره و ارائه اطلاعات قانع‌کننده است. برخی از بهترین روش های متقاعدسازی شامل موارد زیر است:
- شناخت دقیق نیازهای سرمایه گذار: قبل از مذاکره، باید شناخت دقیقی از سرمایه گذار موردنظر، استراتژی‌های سرمایه گذاری و حوزه‌های علاقه‌مندی او داشته باشید.
- بیان ارزش پیشنهادی (Value Proposition): به‌وضوح نشان دهید که چرا کسب‌وکار شما ارزش سرمایه گذاری دارد و چگونه می‌تواند سودآوری مطلوبی داشته باشد.
- ارائه داده‌های مستند و معتبر: تصمیمات سرمایه گذاران بر اساس اطلاعات و آمارهای مستند اتخاذ می‌شود. ارائه داده‌های دقیق و معتبر از وضعیت بازار و عملکرد مالی می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
- مدیریت انتظارات و پاسخ به سؤالات کلیدی: سرمایه گذاران ممکن است سؤالات چالش‌برانگیزی درباره میزان ریسک، زمان بازگشت سرمایه و موانع احتمالی کسب‌وکار بپرسند. پاسخ‌های شفاف و مستدل می‌تواند اعتماد آن‌ها را جلب کند.
- نشان دادن تعهد و اشتیاق تیم مدیریتی: سرمایه گذاران معمولاً روی افراد و تیم‌های قوی سرمایه گذاری می‌کنند، نه فقط روی ایده‌ها. نمایش تعهد، تخصص و اشتیاق تیم می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در جلب نظر سرمایه گذاران داشته باشد.
جمع‌بندی نهایی در مورد روش های جذب سرمایه
در این مقاله، روش های جذب سرمایه در ایران بررسی شد که هر یک مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند. این روش ها شامل موارد زیر بودند:
- وام بانکی؛ مناسب برای کسب‌وکارهایی با درآمد ثابت، اما نیازمند وثیقه و بازپرداخت منظم
- مشارکت در سرمایه گذاری؛ دریافت سرمایه بدون بدهی، اما همراه با واگذاری بخشی از مالکیت
- سرمایه گذاری جسورانه؛ مناسب برای شرکت‌های نوآورانه، اما با دخالت سرمایه گذاران در تصمیمات
- تامین مالی جمعی؛ روشی مدرن و کم‌هزینه، اما نیازمند بازاریابی قوی
- عرضه اولیه سهام (IPO)؛ مناسب برای شرکت‌های بزرگ، اما نیازمند شفافیت مالی و پیچیدگی‌های اداری
- انتشار اوراق بدهی؛ جذب سرمایه بدون واگذاری سهام، اما نیازمند پرداخت اصل و سود در زمان مقرر
و همانطور که در مورد هر کدام از روش های جذب سرمایه توضیح دادیم، گفتیم هر یک دارای مزایا و معایبی هستند که با توجه به موقعیت شرکت و کسب و کار باید در مورد انتخاب روش درست جذب سرمایه، تصمیم گیری شود.
