شمش بهتر است یا طلای آب شده؟

شمش بهتر است یا طلای آب شده؟ کدام سود بیشتری دارد؟ کدام یک نوسان کمتری دارد؟ ریسک خرید کدام کمتر است؟ افراد زیادی در اینترنت، این پرسش ها را مطرح می کنند، به همین منظور در این مقاله از آکادمی کارینکس، تصمیم داریم با کمک دیدگاه های کارشناسان، در این مقاله از آکادمی کارینکس پاسخ این پرسش ها را برای شما ارائه کنیم، پس با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

به طور خلاصه، شمش طلا دارای اعتبار بیشتر، شناسنامه معتبر و نقدشوندگی بالاتری است اما طلای آب شده از مالیات معاف است، اجرت کمتری دارد و در وزن های خیلی کمتری نیز وجود دارد.

طلا از دیرباز به عنوان یکی از محبوبترین گزینه ها برای انباشت ثروت بوده است. در دوره و زمانه کنونی هم طلا را یک دارایی امن می دانند و از همین رو، در مواقع بحرانی و ناپایداری اقتصادی، خرید طلا اوج می گیرد. طلا در قالب های گوناگون وجود دارند، از شمش طلای 24 عیار گرفته تا سوت های طلا و سکه های چند سوتی که ارزان ترین گزینه ها هستند، همگی از اشکال طلا در عصر حاضر هستند. در این میان، دو گزینه محبوب وجود دارد، شمش طلا و طلای آب شده! برای همین، برخی از افراد برای خرید میان این دو گزینه، مردد هستند.

شمش، قطعه ای از طلا با عیار مشخص و خلوص بالا (معمولاً ۹۹۹.۹ یا ۲۴ عیار) که توسط ضرابخانه های معتبر و تحت نظارت رسمی تولید می‌شود. هر شمش طلا، دارای مشخصاتی همچون وزن، عیار، شماره سریال، نام تولیدکننده و گواهی اصالت می باشد.

از طرفی، طلای آب شده به نوعی از طلا گفته می شود که از ذوب مصنوعات طولای دست دوم یا شکسته بدست می آید و در قالب های غیر رسمی یا نیمه صنعتی، تولید می شود. طلای آب شده ممکن است عیار متفاوتی داشته باشد ( اغلب بین 18 تا 22 عیار) و بدون شناسنامه یا مشخصات دقیق در بازار معامله شود. از نظر ظاهری، شمش‌ها ظاهر تمیز، یکدست و مهرشده دارند، در حالی که طلای آب شده معمولاً به صورت تکه‌های نامنظم، بدون مهر یا با علائم محدود عرضه می‌شود.

اما شمش بهتر است یا طلای آب شده؟ با وجود درک اولیه ای که از این دو نوع طلای موجود در بازار داشتیم، حالا به مقایسه جزئی تر این دو خواهیم پرداخت.

شمش طلا بهتر است یا طلای آب شده؟

شمش طلا گزینه‌ای امن، قابل ردیابی و مورد پذیرش در بازارهای داخلی و جهانی است، اما شامل اجرت و مالیات می‌شود. طلای آب شده ارزان‌تر و بدون مالیات است اما ریسک تقلب، نوسان در عیار و دشواری فروش بالاتری دارد؛ بنابراین انتخاب بین آن‌ها به هدف، دانش و ریسک‌پذیری فرد بستگی دارد.

البته در ادامه به این سوال که شمش طلا بهتر است یا طلای آب شده، به صورت جزئی تر خواهیم پرداخت و هر کدام از مولفه های تفاوت در این دو را با هم به صورت جزئی تر بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

1- مقایسه نقدشوندگی طلای آب شده و شمش

از آنجا که یکی از مهمترین فاکتورها برای هر سرمایه گذار، نقدشوندگی دارایی است، برای اینکه ببینیم شمش بهتر است یا طلای آب شده، این مولفه را باید در ابتدا زیر ذره بین ببریم.

شمش طلا به دلیل استاندارد بودن و داشتن مشخصات قابل ردیابی، به‌راحتی در طلافروشی‌ها، صرافی‌ها و بازارهای بین‌المللی خرید و فروش می‌شود. این شمش‌ها عموماً به‌سرعت و بدون نیاز به آزمون عیار به فروش می‌روند.

در مقابل، طلای آب شده با اینکه از نظر وزنی، ممکن است پایین تر باشد و امکان سرمایه گذاری با پول کم (تر) را فراهم آورد، اما به خاطر نداشتن هویت مشخص و نیاز به آزمون تعیین عیار ( احتمال وجود ناخالصی) فرآیند فروش زمانبرتری دارد. اگرچه طلای آب شده هم برای خرید و فروش محبوب است، اما برخی از طلافروشان ممکن است به خاطر وجود ناخالصی در این نوع طلا، از خرید آن صرف نظر کنند.

نتیجه گیری این مقایسه:

• نقدشوندگی طلای آب شده و شمش طلا نزدیک به یکدیگر است و هر دو دارای نقدشوندگی بالایی هستند.
• در مقایسه با یکدیگر، نقدشوندگی شمش طلا به خاطر خلوص در عیار و مشخصات قابل ردیابی، بالاتر است.

2- تفاوت در هزینه های خرید و اجرت و مالیات

یکی از مولفه هایی که باید برای پاسخ به سوال شمش بهتر است یا طلای آب شده، پاسخ دهیم، میزان هزینه های خرید است که شامل مواردی همچون اجرت، مالیات و کارمزد خواهد شد.

شمش طلا معمولاً دارای اجرت ساخت مشخصی است (معمولاً بین ۱ تا ۳ درصد بسته به برند و وزن شمش). همچنین در زمان خرید باید مالیات بر ارزش افزوده نیز پرداخت شود (۹ درصد در ایران).

طلای آب شده اما اغلب بدون اجرت و بدون مالیات فروخته می‌شود، چون قبلاً در قالب مصنوعات عرضه شده و بار دیگر وارد چرخه تولید نشده است. به همین دلیل در زمان خرید طلای آب شده، هزینه کمتری پرداخت می‌شود. اما سوای اینکه فاقد هزیه های اجرت و مالیات است، در زمان فروش ممکن است به خاطر ناخالصی ها و یا عیار پایین تر، قیمت آن توسط خریدار، پایین تر از حد انتظار تعیین شود.

نتیجه این بخش از مقایسه شمش طلا و طلای آب شده:

• طلای آب شده هزینه هایی مثل اجرت، کارمزد و مالیات کمتری دارد.
• ممکن است در هنگام فروش، به خاطر تعیین عیار واقعی، قیمت طلای آب شده کمتر از انتظار باشد.

3- مقایسه طلای آب شده و شمش از نظر بازدهی بالقوه در بلندمدت

برای پاسخ دقیق‌تر به پرسش شمش بهتر است یا طلای آب شده از نظر بازدهی، باید دید بلندمدت داشت.

اگر هدف سرمایه‌گذار، نگهداری امن و مطمئن از طلا برای چند سال باشد، شمش با شناسنامه و اصالت تضمین‌شده، گزینه مطمئن‌تری است.

اما اگر فردی بازار را به‌خوبی می‌شناسد، به منابع مطمئن دسترسی دارد و می‌تواند در زمان مناسب و مکان معتبر خرید و فروش کند، طلای آب شده با توجه به نداشتن مالیات و اجرت، احتمالا سود بیشتری در بلندمدت ایجاد کند.

4- مقایسه ریسک تقلب و جعل

یکی از دغدغه های خریداران طلا، ریسک تقلبی بودن فرآورده ای است که تحویل می گیرند، خواه شمش باشد خواه طلای آب شده.

اما شمش‌های معتبر دارای مهر کارخانه، شماره سریال، بسته‌بندی پلمپ شده و گواهی اصالت هستند. همین موضوع باعث می‌شود که تقلب در آن‌ها بسیار دشوار و قابل شناسایی باشد. بسیاری از صرافی‌ها و طلافروشان فقط شمش‌هایی را می‌پذیرند که توسط برندهای شناخته‌شده تولید شده باشند.

در مقابل، طلای آب شده ریسک تقلب بیشتری دارد. امکان ترکیب فلزات ناخالص یا کاهش عیار آن وجود دارد و تشخیص آن برای افراد غیرمتخصص بسیار دشوار است. حتی برخی طلافروشان هم برای خرید آب شده ابتدا آن را در کوره ذوب و عیارسنجی می‌کنند. بنابراین، اگر قصد خرید طلای آب شده دارید، حتماً باید از مراکز معتبر خرید کنید.

نتیجه مقایسه این بخش:

• ریسک تقلب شمش طلا دارای شناسنامه، کمتر از ریسک طلای آب شده است.

5- مقایسه شمش و طلای آب شده از نظر هویت

یکی دیگر از مولفه های مهم برای بررسی اینکه شمش بهتر است یا طلای آب شده، امعان هویت فرآورده است.

شمش‌ها معمولاً دارای هولوگرام، بارکد، شماره سریال و گواهی اصالت هستند که ردیابی آن‌ها را آسان می‌کند. به‌علاوه در برخی کشورها، این اطلاعات در سامانه‌هایی ثبت می‌شود که می‌توان مالکیت آن‌ها را به‌صورت رسمی اثبات کرد.

در مقابل، طلای آب شده اغلب فاقد شناسنامه، برند مشخص یا هرگونه ابزار شناسایی است. به همین دلیل در معاملات بزرگ، طلای آب شده با تردید بیشتری روبرو می‌شود. این فاکتور به‌ویژه در زمان فروش یا انتقال مالکیت اهمیت پیدا می‌کند.

نتیجه این مقایسه:

• شمش طلا دارای هویت و شناسنامه معتبرتری نسبت به طلای آب شده است.

6- ریسک سرقت و نحوه نگهداری امن

مولفه بعدی که در پاسخ به سوال شمش بهتر است یا طلای آب شده باید وارسی کنیم، ریسک نگهداری و امنیت است. هر نوع طلایی ریسک نگهداری بالایی دارد و سرقت آن محتمل است.

شمش طلا به خاطر اینکه دارای هویت است، بعد از سرقت امکان ردیابی خواهد داشت. اما اگر سارق کمی حرفه ای باشد، برای فروش، اقدام به ذوب کردن آن می کند. اما طلای آب شده فاقد مشخصات قابل پیگیری است و در صورت دزدیده شدن، امکان اثبات مالکیت یا ردیابی آن بسیار پایین است.

نتیجه این مقایسه:

• دردسر سرقت شمش طلا نسبت به طلای آب شده بیشتر است، اما هر دو، دارای ریسک نگهداری بالایی هستند.

7- مقایسه از نظر امکان سرمایه گذاری با پول کم

شمش طلا از 1 گرم تا 12 کیلوگرم موجود است و همین موضوع سبب شده که بتوان آن را در پایین ترین قیمت ها نیز خرید. یعنی معمولا ابعاد استانداردی برای تولید شمش طلا وجود دارند. اما در طلای آب شده، ابعاد مشخصی وجود ندارد و ممکن است در وزن های خیلی پایین تر نیز بتوان آنها را تهیه کرد.

از نظر مقایسه با امکان سرمایه گذاری با پول کم در بررسی اینکه شمش بهتر است یا طلای آب شده، باید گفت هر دو این امکان را دارند، اما معمولا خرید طلای آب شده با پول خیلی کمتر امکان پذیر است.

و در پایان این بخش، خلاصه ای از مقایسه شمش و طلای آب شده را در جدول زیر برای شما ارائه کردیم:

چه کسانی باید شمش بخرند و چه کسانی طلای آب شده؟

همانطور که در بالا گفتیم، نمی شود برای همه یک نسخه واحد تجویز کرد و گفت شمش بهتر است یا طلای آب شده! به همین منظور، در این قسمت، در نظر داریم برای هر شخصیتی بررسی کنیم که شمش بهتر است یا طلای آب شده. بازهم با این مداقه، نمی‌توان نتیجه قطعی گرفت و شما باید با مشاهده وضعیت خود و همچنین مشورت افراد آگاه، تصمیم نهایی را اتخاذ نمایید.

اما به منظور درک بهتر اینکه شمش بهتر است یا طلای آب شده، بهتر است گروه‌های مختلف سرمایه‌گذار را در سناریوهای متفاوت بررسی کنیم:

• سرمایه‌گذاران حرفه‌ای: افرادی که شناخت خوبی از بازار طلا دارند، نوسانات قیمت را دنبال می‌کنند، به مراکز ذوب و عیارسنجی معتبر دسترسی دارند و می‌توانند ریسک تقلب را به حداقل برسانند، اغلب طلای آب شده را ترجیح می‌دهند. این افراد با خرید آب شده بدون اجرت و مالیات، در صورتی که زمان خرید و فروش را هوشمندانه مدیریت کنند، بازدهی بالاتری کسب خواهند کرد.
• سرمایه‌گذاران تازه‌کار: برای کسانی که به‌تازگی وارد بازار طلا شده‌اند، تجربه کافی در تشخیص اصالت طلا یا ارتباط با منابع مطمئن ندارند، و هدف‌شان بیشتر حفظ ارزش پول است تا معامله‌گری، شمش طلا انتخاب ایمن‌تر و معقول‌تری است. زیرا از ریسک تقلب، افت عیار، یا ضرر در فروش در امان خواهند بود.
• خریداران خانگی یا سرمایه‌گذاران خرد: افرادی که طلا را به‌عنوان پشتوانه مالی در خانه نگهداری می‌کنند (مثلاً برای جهیزیه یا پس‌انداز خانوادگی)، به دلیل اهمیت امنیت، اصالت، قابلیت فروش سریع و شناسنامه‌دار بودن، بهتر است به سمت خرید شمش‌های معتبر بروند. مگر آن‌که از فرد مطمئنی طلای آب شده بخرند و قصد فروش فوری نداشته باشند.

برای کوتاه مدت و بلندمدت، شمش بهتر یا طلای آب شده؟

اگر چشم انداز زمانی خاصی داشته باشید، انتخاب میان شمش طلا یا طلای آب شده برای شما آسوده تر خواهد بود. راهنمای زیر، برای سه چشم انداز زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت مورد تامل خواهد بود:

• کوتاه‌مدت: اگر قصد فروش سریع در چند ماه آینده را دارید، شمش طلا گزینه بهتری است؛ زیرا بدون نیاز به آزمون عیار به‌راحتی فروخته می‌شود.
• میان‌مدت: در افق ۱ تا ۲ سال، هر دو گزینه قابل بررسی‌اند؛ اما اگر تجربه یا آشنایی با فروشندگان معتبر ندارید، همچنان شمش مطمئن‌تر است.
• بلندمدت: در دوره‌های بالای ۳ سال، اگر دسترسی به طلای آب شده با عیار مطمئن و قیمت مناسب دارید، احتمالاً می‌توانید از سود بیشتر بهره‌مند شوید؛ ولی همچنان ریسک آن بیشتر از شمش خواهد بود.

نکات مهم در خرید مطمئن شمش و طلای آب شده

در هر دو حالت، چه شمش بخرید و چه طلای آب شده، رعایت چند نکته اساسی می‌تواند شما را از ضررهای مالی یا گرفتار شدن در دام تقلب نجات دهد.

الف؛ حواستان باشد، طلای تقلبی نخرید!

توجه کنید شمش دارای هولوگرام، بسته‌بندی پلمپ، شماره سریال، مهر کارخانه و فاکتور رسمی باشد.

به منظور خرید طلای آب شده هم فقط از مراکزی خرید کنید که امکان ارائه برگه تست عیار معتبر (از آزمایشگاه دارای مجوز اتحادیه) را داشته باشند.

استفاده از دستگاه تستر، بررسی رنگ، وزن، و حتی تست مغناطیسی می‌تواند برای تشخیص اولیه مفید باشد، اما کافی نیست.

ب؛ فقط از مراکز خرید معتبر اقدام کنید.

برای خرید شمش حتماً به صرافی‌های مجاز، کارگاه‌های معتبر دارای پروانه، یا فروشگاه‌های دارای مجوز اتحادیه طلا و جواهر مراجعه کنید. طلای آب شده را فقط از افراد یا بنگاه‌هایی بخرید که سابقه شفاف، فاکتور رسمی، و تاییدیه آزمایشگاهی ارائه می‌دهند.

ج؛ این توصیه ها را برای خرید شمش یا طلای آب شده جدی بگیرید.

همچنین در ادامه، چند توصیه از زبان کارشناسان بازار طلا و سکه به منظور راهنمایی و آگاهی بیشتر شما برای خریدی مطمئن تر ارائه خواهیم کرد:

• هرگز فقط بر اساس قیمت پایین تصمیم نگیرید.
• فاکتور خرید را با ذکر وزن، عیار و قیمت دقیق بگیرید.
• خریدهای کلان را تنها در صورت آشنایی کامل با فروشنده انجام دهید.
• برای نگهداری از شمش یا آب شده، از صندوق امانات بانک یا گاوصندوق‌های خانگی استاندارد استفاده کنید.
• از خریدهای ناشناس، آگهی‌های اینترنتی و منابع بدون مجوز به‌شدت پرهیز نمایید.

رعایت نکات بالا، سبب کاهش ریسک خرید شما خواهد شد، پس حتما در هنگام خرید، این موارد را به خاطر داشته باشید.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری نهایی؛ شمش بهتر است یا طلای آب شده؟

در پایان این بررسی جامع، می‌توان گفت که پاسخ به پرسش شمش بهتر است یا طلای آب شده؟ کاملاً به شرایط، نیازها و سطح آگاهی خریدار بستگی دارد. هر کدام از این دو ویژگی‌های خاص خود را دارند که آن‌ها را برای گروهی از سرمایه‌گذاران مناسب و برای گروهی دیگر نامناسب می‌کند.

به طور خلاصه و به منظور مرور نهایی باید افزود، شمش طلا از نظر اصالت، امنیت، و قابلیت ردیابی گزینه‌ای بسیار مطمئن است. معمولاً دارای شناسنامه، شماره سریال، هولوگرام و بسته‌بندی پلمپ است و به‌راحتی در بازار داخلی و حتی جهانی خرید و فروش می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که شمش شامل اجرت ساخت و مالیات بر ارزش افزوده است، بنابراین قیمت خرید اولیه آن نسبت به طلای آب شده بالاتر است.

در مقابل، طلای آب شده بیشتر مورد توجه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای یا کسانی است که آشنایی کافی با بازار، فروشندگان معتبر و فرآیند عیارسنجی دارند. چون طلای آب شده اجرت و مالیات ندارد، قیمت تمام‌شده‌ی پایین‌تری دارد و می‌تواند در بلندمدت سود بیشتری ایجاد کند. اما ریسک‌های جدی مانند تقلب، کاهش عیار واقعی، نبود شناسنامه و پیچیدگی در فروش، آن را به گزینه‌ای پرچالش‌تر برای افراد بی‌تجربه تبدیل کرده است.

به طور خلاصه، اگر اولویت شما امنیت، شفافیت و قابلیت نقدشوندگی بالا است، خرید شمش برایتان انتخاب بهتری خواهد بود. اما اگر به دنبال بیشینه‌سازی سود با پذیرش درصدی از ریسک هستید و از دانش کافی برخوردارید، طلای آب شده می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌تری باشد. در نهایت، اینکه شمش بهتر است یا طلای آب شده کاملاً به هدف سرمایه‌گذاری، مدت‌زمان نگهداری، تجربه فرد و منابعی که به آن‌ها دسترسی دارد، بستگی دارد.

سوالات متداول (FAQ)