تفاوت اوراق قرضه با سهام چیست؟

تفاوت اوراق قرضه با سهام چیست؟ سرمایه گذاری روی کدامیک بهتر است؟ ریسک سهام بیشتر است یا اوراق قرضه؟ اینها تماما پرسش هایی هستند که قرار است در این مقاله از آکادمی کارینکس، به صورت تخصصی به آنها پاسخ بدهیم. پس با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید تا آنچه که در این زمینه درست است را بتوانیم به شما منتقل کنیم.

مقدمه؛ چرا تفاوت اوراق قرضه با سهام مهم است؟

در دنیای پیچیده و پویای سرمایه گذاری، یکی از مهمترین گام هایی که هر سرمایه گذار، چه مبتدی و چه حرفه ای، باید خیلی محکم و استوار آن را بردارد، آگاهی از عمده ابزارهای مالی است. از میان ابزارهای مالی که برای سرمایه گذاری وجود دارند، اوراق قرضه و سهام، دو مورد از شناخته ترین و پرکاربردترین گزینه ها به شمار می‌روند.

اما این دو ابزار از نظر ماهیت، سطح ریسک، میزان بازدهی، ساختار مالکیت و حتی کارکرد اقتصادی، تفاوت‌های بنیادینی با یکدیگر دارند. بسیاری از افرادی که قصد دارند راجع به این دو مقوله مهم بدانند، قطعا به این پرسش برخورد می کنند که تفاوت اوراق قرضه با سهام چیست و چه فرق هایی با یکدیگر دارند تا در نهایت به این نتیجه برسند که کدامیک برای سرمایه گذاری مناسب تر خواهد بود.

پاسخ به این پرسش صد البته نیازمند درکی عمیق از ویژگی‌های هریک از این ابزارها و نقش آن‌ها در استراتژی مالی افراد است.

از این رو، این مقاله با هدف تحلیل جامع و دقیق تفاوت اوراق قرضه با سهام نگاشته شده است و تلاش دارد تا با زبانی ساده اما دقیق، به بررسی ساختار، کارکرد و ویژگی‌های هر یک بپردازد.

تعریف اوراق قرضه و سهام، اولین نشانه های تفاوت

برای اینکه بتوانیم به تفاوت اوراق قرضه با سهام واقف شویم، بهتر است در ابتدا کمی با مفهوم این دو اصطلاح بیشتر آشنا شویم. درک عمیق این موارد کمک می کند که به صورت پایه ای، تفاوت های ساختاری که در این دو ابزار وجود دارد را درک کنید.

اوراق قرضه چیست؟

اوراق قرضه (Bond) یکی از انواع ابزارهای بدهی در بازار سرمایه است که به عنوان یک ابزار مالی با درآمد ثابت شناخته می‌شود. در واقع، اوراق قرضه سندی است که نشان می‌دهد سرمایه‌گذار مبلغی را به یک نهاد (دولتی یا خصوصی) قرض داده و آن نهاد موظف است در مدت‌زمان مشخص، سود مشخصی را به وی پرداخت کند و در پایان دوره، اصل پول را بازگرداند.

برخلاف سهام که نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است، خرید اوراق قرضه به معنای قرض دادن پول است، نه خرید بخشی از شرکت. این مسئله یکی از تفاوت‌های بنیادین اوراق قرضه با سهام به شمار می‌رود.

در بازارهای مالی، اوراق قرضه به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها به صورت خلاصه عبارت‌اند از:

• اوراق قرضه دولتی: صادرشده توسط دولت‌ها برای تأمین مالی پروژه‌های کلان. معمولاً ریسک پایین‌تری دارند.
• اوراق قرضه شرکتی: صادرشده توسط شرکت‌های خصوصی یا عمومی برای جذب سرمایه. نسبت به اوراق دولتی ریسک بالاتری دارند.
• اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت و متغیر: برخی از اوراق سود ثابتی در فواصل منظم پرداخت می‌کنند، برخی دیگر نرخ بهره متغیر دارند که ممکن است به شاخصی مانند نرخ تورم وابسته باشد.
• اوراق قابل تبدیل: این نوع اوراق قابلیت تبدیل به سهام شرکت را در شرایط خاص دارند.

نحوه عملکرد و سوددهی اوراق قرضه هم می تواند برای کسب اطلاعات دقیق تر در این باره، راهگشا باشد:

در زمان خرید یک اوراق قرضه، سرمایه‌گذار مبلغ مشخصی را پرداخت می‌کند و در مقابل، طبق قرارداد، به صورت دوره‌ای (مثلاً سالانه یا شش‌ماهه) سود دریافت می‌کند. در سررسید نهایی نیز اصل پول به سرمایه‌گذار بازگردانده می‌شود.

به دلیل ساختار مشخص پرداخت سود، اوراق قرضه گزینه‌ای محبوب برای سرمایه‌گذارانی است که به دنبال درآمد پایدار و قابل پیش‌بینی هستند. البته در شرایط خاص مانند افزایش نرخ بهره یا ورشکستگی شرکت، ممکن است ارزش اوراق کاهش یابد.

سهام چیست؟

سهام (Stock) یکی از رایج‌ترین ابزارهای مالی در بازار سرمایه است که نشان‌دهنده مالکیت بخشی از یک شرکت است. زمانی که فردی سهام شرکتی را خریداری می‌کند، در واقع به نسبت میزان سهام خود، مالک آن شرکت شده و در سود و زیان آن سهیم می‌شود.

برخلاف اوراق قرضه که تنها یک قرارداد بدهی است، سهام به دارنده آن حق رأی در مجامع عمومی شرکت و سهمی از سود تقسیمی را می‌دهد. این تفاوت، یکی دیگر از نکات مهم در تفاوت اوراق قرضه با سهام است.

سهام به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود که در ادامه به طور خلاصه به آنها اشاره خواهیم کرد:

• سهام عادی (Common Stock): دارندگان این نوع سهام، حق رأی در مجامع عمومی دارند و در سود تقسیمی شرکت شریک هستند.
• سهام ممتاز (Preferred Stock): این نوع سهام اولویت دریافت سود را نسبت به سهام عادی دارد ولی معمولاً بدون حق رأی است.

به منظور آشنایی با نحوه سودآوری و نقش در مالکیت شرکت، در ادامه باید افزود که درآمد حاصل از سهام می‌تواند به دو روش تأمین شود:

• افزایش قیمت سهم: اگر قیمت بازار سهم افزایش یابد، سرمایه‌گذار می‌تواند با فروش آن به سود برسد.
• سود تقسیمی (Dividend): در صورتی که شرکت سودآور باشد و تصمیم به تقسیم سود بگیرد، بخشی از سود به عنوان سود نقدی به سهامداران پرداخت می‌شود.

دارندگان سهام، در صورت رشد و سودآوری شرکت، پتانسیل دریافت سودهای بالا را دارند، اما از سوی دیگر، در شرایط رکود یا زیان‌دهی، ممکن است ارزش سهام کاهش یافته یا حتی از بین برود.

بررسی کامل تفاوت اوراق قرضه با سهام

حالا که با مفاهیم سهام و اوراق قرضه آشنا شدیم، بهتر است به صورت دقیق تر و جزئی، تفاوت اوراق قرضه با سهام را با هم بررسی کنیم. هر یک از این ابزارها ویژگی‌های خاص خود را دارند و در شرایط مختلف اقتصادی، واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند.

بیایید در ادامه به مهم‌ترین و کلیدی‌ترین تفاوت اوراق قرضه با سهام بپردازیم:

1- میزان ریسک

یکی از نخستین معیارهایی که باید در بررسی تفاوت اوراق قرضه با سهام به منظور انتخاب میان آن دو، دیده شود، سطح ریسک است. اوراق قرضه به‌ویژه آن‌هایی که توسط دولت‌ها یا شرکت‌های معتبر منتشر می‌شوند، معمولاً دارای ریسک پایین‌تری نسبت به سهام هستند. علت این امر آن است که اوراق قرضه تعهدی حقوقی برای پرداخت سود و بازگشت اصل سرمایه دارد و در بیشتر موارد حتی در زمان رکود اقتصادی نیز پرداخت سود آن ادامه دارد.

در مقابل، سهام دارای ریسک بالاتری است زیرا سوددهی آن به عملکرد مالی شرکت وابسته است. اگر شرکت دچار زیان شود یا رشد اقتصادی متوقف شود، ممکن است ارزش سهام کاهش یافته یا حتی به صفر برسد. بنابراین، افرادی که تحمل ریسک پایین‌تری دارند معمولاً اوراق قرضه را به سهام ترجیح می‌دهند، در حالی که سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر به دنبال بازدهی بیشتر به سمت خرید سهام می‌روند.

2- نحوه بازگشت سرمایه

بازگشت سرمایه در اوراق قرضه و سهام، تفاوت ماهوی دارد. در اوراق قرضه، سرمایه‌گذار در هنگام خرید یک مبلغ مشخص را پرداخت می‌کند و در مقابل، انتظار دارد در بازه‌های زمانی معین، سود مشخصی (کوپن) دریافت کند و در تاریخ سررسید، اصل مبلغ سرمایه گذاری شده به او بازگردانده شود. این بازگشت ساختاریافته و قابل پیش‌بینی، یکی از ویژگی‌های بارز اوراق قرضه است.

اما در مورد سهام، هیچ ضمانتی برای بازگشت اصل سرمایه وجود ندارد. سرمایه‌گذار سهام را با این امید خریداری می‌کند که قیمت آن در آینده افزایش یابد و از محل فروش آن سود کسب کند، یا شرکت سود نقدی بین سهام‌داران تقسیم کند. بنابراین بازگشت سرمایه در سهام تابع شرایط بازار، عملکرد شرکت و تصمیمات مدیریتی است و به‌هیچ‌وجه تضمین‌شده نیست.

3- مالکیت و حق رای

یکی دیگر از تفاوت‌های بنیادین بین سهام و اوراق قرضه، نقش مالکیتی آن‌ها در شرکت است. زمانی که فردی سهام یک شرکت را خریداری می‌کند، در واقع صاحب بخشی از شرکت می‌شود. این مالکیت به او این حق را می‌دهد که در مجامع عمومی شرکت کند، در رأی‌گیری‌ها شرکت داشته باشد و حتی بر تصمیمات کلان شرکت اثرگذار باشد. این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که سهام عمده‌ای دارند، بسیار اهمیت دارد.

در مقابل، دارندگان اوراق قرضه هیچ‌گونه مالکیتی در شرکت ندارند. آن‌ها صرفاً طلبکار شرکت محسوب می‌شوند که شرکت موظف است طبق قرارداد، سود دوره‌ای و اصل مبلغ را به آن‌ها پرداخت کند. این افراد حقی برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌های داخلی شرکت یا شرکت در مجامع عمومی ندارند. این تفاوت نقش مالکیتی یکی از جنبه‌های مهم در درک تفاوت اوراق قرضه با سهام است.

4- سود ثابت یا متغیر

نحوه پرداخت سود نیز در این دو ابزار مالی تفاوت چشم‌گیری دارد. اوراق قرضه معمولاً با نرخ بهره مشخص و ثابت (یا گاهی متغیر ولی پیش‌بینی‌پذیر) منتشر می‌شوند. به همین دلیل، سرمایه‌گذارانی که به دنبال درآمد منظم و پایدار هستند، اوراق قرضه را گزینه‌ای مناسب می‌دانند. برای مثال، اوراق قرضه‌ای که سالانه ۱۰٪ سود می‌دهد، در شرایط عادی بدون توجه به سود یا زیان شرکت، سود تعیین‌شده را پرداخت می‌کند.

اما در سهام، سوددهی وابسته به سودآوری شرکت است. شرکت باید ابتدا سودآوری داشته باشد و سپس تصمیم بگیرد که بخشی از سود را بین سهام‌داران تقسیم کند. حتی ممکن است در برخی سال‌ها هیچ سود نقدی به سهام‌داران تعلق نگیرد. با این حال، اگر شرکت رشد کند، قیمت سهام آن افزایش می‌یابد و سود سرمایه‌گذار از محل افزایش ارزش دارایی‌اش تأمین می‌شود.

5- اولویت در زمان ورشکستگی شرکت

یکی از مهم‌ترین و شاید حیاتی‌ترین تفاوت‌های اوراق قرضه با سهام، مربوط به ترتیب پرداخت در صورت ورشکستگی شرکت است. در شرایطی که شرکت دچار بحران مالی شود و اعلام ورشکستگی کند، دارندگان اوراق قرضه در اولویت بازپرداخت قرار دارند.

آن‌ها به عنوان طلبکار، قبل از سهام‌داران از دارایی‌های باقیمانده شرکت سهم می‌برند و ممکن است بخشی یا تمام اصل سرمایه‌شان را بازپس گیرند.

اما سهام‌داران در انتهای صف بازپرداخت قرار دارند و تنها در صورتی که پس از پرداخت بدهی‌های شرکت به بستان‌کاران چیزی باقی مانده باشد، می‌توانند سهمی دریافت کنند. این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه گذاری در سهام از ریسک بیشتری برخوردار است، اما از طرف دیگر، پتانسیل سودآوری بالاتری نیز دارد.

جدول مقایسه‌ای سهام و اوراق قرضه

برای درک بهتر تفاوت اوراق قرضه با سهام، یک جدول مقایسه‌ای می‌تواند در یک نگاه، تفاوت‌های کلیدی میان این دو ابزار مالی را نمایان سازد. در جدول زیر، ویژگی‌های مهمی مانند میزان ریسک، سوددهی، نقدشوندگی و موارد دیگر بین سهام و اوراق قرضه مقایسه شده‌اند:

مقایسه مزایا و معایب اوراق قرضه و سهام

سرمایه گذاری در سهام یکی از پرکاربردترین روش‌های ورود به بازارهای مالی است. این ابزار، نه‌تنها به سرمایه‌گذار امکان مشارکت در سود شرکت را می‌دهد، بلکه نقش مهمی در تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی دارد. با این حال، همان‌طور که می‌تواند سودآور باشد، ریسک‌هایی نیز در پی دارد.

مزایا و معایب سهام برای سرمایه گذاری چیست؟

از مهمترین مزایای سهام می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پتانسیل سود بالا: یکی از مهم‌ترین جذابیت‌های سرمایه گذاری در سهام، امکان دستیابی به سود قابل توجه است. اگر شرکتی عملکرد موفقی داشته باشد یا وارد مرحله رشد شود، ارزش سهام آن می‌تواند چند برابر شود. این پتانسیل رشد سرمایه، در اوراق قرضه وجود ندارد.
• حق رأی و مالکیت: خرید سهام به معنای مالکیت بخشی از یک شرکت است. سهام‌داران عادی حق رأی دارند و می‌توانند در مجامع عمومی شرکت کرده و در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت نقش ایفا کنند.
• سازگاری با تورم: در بلندمدت، ارزش سهام معمولاً با رشد اقتصادی و نرخ تورم همسو می‌شود. شرکت‌هایی که قیمت محصولات و خدمات خود را متناسب با تورم افزایش می‌دهند، باعث رشد ارزش سهامشان می‌شوند.
• نقدشوندگی بیشتر: بسیاری از سهام، به‌ویژه سهام شرکت‌های بزرگ و بورسی، بازار ثانویه فعالی دارند. این یعنی می‌توان به‌راحتی آن‌ها را خرید و فروش کرد، بدون اینکه به دنبال خریدار خاصی باشید.

همچنین از مهمترین معایب سهام برای سرمایه گذاری باید به موارد زیر اشاره نمود:

• ریسک بالا: قیمت سهام می‌تواند به دلایل مختلف (تغییر در سیاست‌های اقتصادی، عملکرد ضعیف شرکت، بحران‌های جهانی) دچار نوسان شود. این نوسانات ممکن است منجر به زیان‌های چشم‌گیر برای سرمایه‌گذار شوند.
• سود نامنظم: سود تقسیمی (Dividend) سهام تضمین‌شده نیست. ممکن است شرکت سوددهی نداشته باشد یا تصمیم بگیرد سودی بین سهام‌داران تقسیم نکند.
• وابستگی به شرایط اقتصادی: بازار سهام به‌شدت تحت تأثیر شرایط سیاسی، اقتصادی و روانی است. اخبار منفی، کاهش رشد اقتصادی یا حتی شایعات می‌توانند موجب افت شدید قیمت‌ها شوند.

مزایا و معایب اوراق قرضه برای سرمایه گذاری چیست؟

از آنجایی که مزایا و معایب سهام را بررسی کردیم، طبیعتا در این بخش باید مزایا و معایب اوراق قرضه را نیز مورد بررسی قرار دهیم.

از مهمترین مزایای اوراق قرضه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ریسک پایین: یکی از مهم‌ترین مزایای اوراق قرضه، به‌ویژه اوراق قرضه دولتی، سطح پایین ریسک است. دولت‌ها معمولاً دارای منابع مالی و پشتوانه‌های قدرتمند هستند و احتمال نکول یا ناتوانی در پرداخت بدهی‌هایشان بسیار پایین است. حتی اوراق قرضه شرکتی نیز در صورت داشتن رتبه اعتباری بالا، ریسک اندکی دارند. برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال حفظ سرمایه و درآمد مطمئن هستند، این ویژگی بسیار ارزشمند است.
• درآمد ثابت و منظم: اوراق قرضه معمولاً دارای نرخ بهره ثابت (و در برخی موارد متغیر) هستند که به صورت دوره‌ای، معمولاً شش‌ماهه یا سالانه، به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود. این پرداخت‌های منظم، امکان برنامه‌ریزی مالی بهتری را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کنند و گزینه‌ای بسیار مناسب برای افرادی هستند که به دنبال درآمد پایدارند، مانند بازنشستگان.
• اولویت در بازپرداخت: در صورت ورشکستگی یا انحلال شرکت صادرکننده اوراق، دارندگان اوراق قرضه نسبت به سهام‌داران اولویت دارند. به این معنا که ابتدا مطالبات آن‌ها پرداخت می‌شود و تنها در صورت باقی ماندن دارایی، نوبت به سهام‌داران می‌رسد. این اولویت قانونی، سطح امنیت بالاتری را برای دارندگان اوراق ایجاد می‌کند.
• مناسب برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار: اوراق قرضه گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که تمایل دارند اصل سرمایه‌شان حفظ شود و نوسانات بازار تأثیر زیادی بر پرتفوی آن‌ها نگذارد. این ابزار به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران با اهداف کوتاه‌مدت یا کسانی که تحمل ریسک ندارند، انتخابی هوشمندانه است.

همچنین مهمترین معایب اوراق قرضه که باید به آن پرداخته شود، عبارتند از:

• بازدهی محدود: اگرچه اوراق قرضه امنیت بالایی دارند، اما در مقابل، نرخ بازدهی آن‌ها معمولاً پایین‌تر از سهام است. این ابزار درآمد ثابتی را فراهم می‌کند، اما از افزایش سودهای چشمگیر یا رشد سرمایه‌ای که در سهام وجود دارد، خبری نیست. بنابراین، در بلندمدت ممکن است از تورم عقب بمانند.
• حساسیت به نرخ بهره: ارزش بازار اوراق قرضه رابطه معکوس با نرخ بهره دارد. وقتی نرخ بهره افزایش پیدا می‌کند، ارزش بازار اوراق قبلی (که بهره کمتری دارند) کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند باعث زیان برای دارندگانی شود که پیش از سررسید قصد فروش اوراق را دارند. به‌ویژه در دوره‌هایی با نوسانات زیاد نرخ بهره، این ریسک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
• عدم مشارکت در مالکیت و تصمیم‌گیری: دارندگان اوراق قرضه برخلاف سهام‌داران، هیچ حقی در مالکیت شرکت یا حق رأی در مجامع ندارند. آن‌ها صرفاً طلبکار شرکت هستند و حتی در صورت رشد و سودآوری فوق‌العاده شرکت، سهمی از این سود اضافی نخواهند برد. این موضوع می‌تواند باعث شود احساس کنترل و مشارکت در روند شرکت از بین برود.

تفاوت اوراق قرضه با سهام برای سرمایه گذاری؛ کدامیک برای چه فردی؟

هر سرمایه گذاری موفق، پیش از اقدام، باید با بررسی شخصیت مالی خود، اهداف سرمایه گذاری، و افق زمانی مناسب تصمیم بگیرد. اوراق قرضه و سهام هرکدام برای تیپ‌های خاصی از سرمایه‌گذاران مناسب هستند. در ادامه، به بررسی تطبیقی این دو ابزار با انواع سرمایه‌گذاران می‌پردازیم:

تفاوت اوراق قرضه با سهام برای سرمایه‌گذار محافظه‌کار

این دسته از سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا ریسک کمتری را تجربه کنند. آن‌ها معمولاً به دنبال درآمد پایدار، حفظ ارزش سرمایه، و آرامش خاطر هستند. برایشان مهم است که بدانند پولشان کجا رفته و چه زمانی بازمی‌گردد.

اوراق قرضه، به‌ویژه اوراق دولتی یا شرکتی با رتبه اعتباری بالا، گزینه‌ای مناسب برای این گروه است. این ابزارها با سود ثابت و پیش‌بینی‌پذیر، اطمینان خاطر را برای آن‌ها فراهم می‌آورند و معمولاً در زمان سررسید، اصل سرمایه بازپرداخت می‌شود.

پیشنهاد میان اوراق قرضه و سهام برای سرمایه‌گذار متعادل

افرادی که در این دسته قرار می‌گیرند، آمادگی پذیرش مقداری ریسک برای دستیابی به بازدهی بالاتر را دارند، اما همچنان ترجیح می‌دهند بخشی از سرمایه خود را در محیطی با ثبات‌تر قرار دهند.

یک سبد متنوع شامل ترکیبی از سهام و اوراق قرضه انتخابی هوشمندانه برای این گروه است. برای مثال، ۵۰٪ در سهام و ۵۰٪ در اوراق قرضه. این ترکیب، علاوه بر ایجاد تعادل در ریسک، امکان بهره‌برداری از فرصت‌های رشد بازار سهام را نیز فراهم می‌کند.

پیشنهاد برای سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر

سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر معمولاً افق بلندمدت دارند، به نوسان بازار بی‌توجه‌اند، و به دنبال رشد بالا هستند. آن‌ها تمایل دارند بخشی از سرمایه خود را در شرکت‌های نوپا، تکنولوژیک یا با پتانسیل بالا قرار دهند.

سهام، به‌ویژه سهام شرکت‌هایی با رشد سریع، انتخابی مناسب برای این تیپ شخصیتی است. اگرچه ممکن است نوسانات زیادی در مسیر وجود داشته باشد، اما بازده بلندمدت می‌تواند بسیار چشمگیر باشد.

جمع بندی نهایی در مورد تفاوت اوراق قرضه با سهام

در این مقاله، به‌طور جامع به بررسی تفاوت اوراق قرضه با سهام پرداختیم و تلاش کردیم مزایا، معایب و کاربردهای هر یک را به زبان ساده و کاربردی بیان کنیم. از این رو، با استفاده از این مطالب، قطعا تصمیم گیری آسان تری خواهید داشت، به ویژه اینکه در یک بند، هر کدام از این ابزارها را برای شخصیت های متفاوت در سرمایه گذاری تحلیل کردیم.

اوراق قرضه با ویژگی‌هایی نظیر درآمد ثابت، ریسک پایین و اولویت در بازپرداخت، برای افرادی مناسب است که بیشتر به دنبال امنیت سرمایه و درآمد مطمئن هستند. در مقابل، سهام با قابلیت رشد بالا، مشارکت در مالکیت شرکت، و پتانسیل سود بلندمدت، برای کسانی جذاب است که افق دید بلندتری دارند و ریسک‌پذیرتر هستند.

در نهایت، هیچ ابزار مالی‌ای به تنهایی برای همه مناسب نیست. تحلیل دقیق شخصیت سرمایه‌گذار، اهداف مالی، مدت‌زمان مورد انتظار برای بازدهی، و تحمل ریسک باید تعیین‌کننده مسیر انتخاب باشد. همچنین، ترکیب این دو ابزار در یک پرتفوی متنوع، می‌تواند مزایای هر دو را به همراه داشته باشد و در برابر نوسانات بازار، پایداری بیشتری ایجاد کند.

سوالات متداول (FAQ)