تامین مالی جمعی دلاری در ایران؛ مزایا، معایب و چالش ها

یکی از پدیده های نوظهور و تاثیرگذار در حوزه تامین مالی که می‌توان به آن اشاره کرد، تامین مالی جمعی یا کرادفاندینگ (Crowdfunding) می‌باشد. امروزه این طرح به خاطر مزایایی که دارد در فضای جهانی و همچنین ایران به شدت در حال توسعه است. در سطح جهانی، این شیوه توانسته است صدها میلیارد دلار به منظور اجرای پروژه های مختلف، از سرمایه گذاران خرد، جمع آوری و جذب نماید. بر اساس آمارهای منتشر شده، ارزش بازار جهانی تامین مالی جمعی دلاری، تا سال 2023 به 100 میلیارد رسیده و پیش بینی ها نشان می‌دهد که این رقم به صورت روزافزون در حال افزایش است.

کرادفاندینگ در ایران هم گردش سرمایه قابل توجهی داشته و در سال 1402 بیش از 3500 میلیارد تامین سرمایه برای چیزی در حدود 320 پروژه مختلف صورت گرفته است. همچنین برخی آمارها نشان از افزایش قابل توجه این میزان در سال 1403 دارد. این روش تامین مالی که از طریق بسترهای اینترنتی و با مشارکت تعداد زیادی از افراد در سراسر جهان انجام می‌شود، به ویژه برای کسب و کارهای نوپا و شرکت های کوچک و متوسط فرصتی طلایی فراهم می‌کند تا بتوانند بدون نیاز به روش های سنتی مانند بانک ها یا سرمایه گذاران بزرگ، بتوانند سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.

اما کرادفاندینگ یا تامین مالی جمعی دلاری چیست؟ در این مقاله از کارینکس، این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

تامین مالی جمعی دلاری چیست؟

یکی از جذاب‌ترین نوع کرادفاندینگ، تأمین مالی جمعی دلاری است که می‌تواند منافع بسیار بیشتری نسبت به تأمین مالی ریالی به همراه داشته باشد. که البته این موضوع با محدودیت هایی نیز روبرو است که در ادامه آنها را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

به طور خلاصه؛ تامین مالی جمعی دلاری، روشی است که در آن، افراد از طریق پلتفرم های آنلاین، به صورت جمعی با استفاده از دلار سرمایه گذاری می‌کنند تا به این طریق، تامین سرمایه پروژه یا شرکت برای انجام اهداف تجاری، صورت بگیرد.

در این روش، همانطور که گفتیم، با استفاده از دلار انجام می‌شود و کسب و کارها، از مشارکت کنندگان بین المللی در سراسر دنیا، حمایت مالی دریافت می‌کنند. این نوع تامین مالی برای سرمایه گذار و کسب و کارها، مزایای متعددی دارد که در ادامه در مورد آنها بیشتر توضیح خواهیم داد.

مزایای تامین مالی جمعی دلاری در ایران چیست؟

روش رایج برای تامین سرمایه شرکت ها، تامین مالی جمعی ریالی است. در این روش، سرمایه گذار مبالغ ریالی مورد نظر خود را پرداخت می‌کند تا کسب و کار، از آن منتفع شود. اما در تامین مالی جمعی دلاری، این تامین مالی باید با استفاده از دلار صورت گیرد. قطعا هم در روش ریالی و هم در روش دلاری، مزایایی نهفته است. بررسی این مزایا، ارزشمندی هر کدام را تعیین خواهد کرد.

اما با توجه به موضوع، در اینجا قصد داریم مزایای تامین مالی جمعی دلاری در ایران را برای شما بیان کنیم:

1- جذب سرمایه های بین المللی به صورت دلاری

یکی از مهمترین مزیت هایی که تامین مالی جمعی دلاری برای کسب و کارها دارد، این است که می‌توانند از بازارهای جهانی و بین المللی هم تامین سرمایه داشته باشند. با توجه به اینکه ایران با شرایط اقتصادی سختی روبرو است، همچنین منابع ارزی با محدودیت مواجه هستند، این موضوع می‌تواند منافع زیادی چه برای کسب و کار و چه برای اقتصاد کشور، داشته باشد.

پروژه ها و کسب و کارهای ایرانی می‌توانند با استفاده از کرادفاندینگ دلاری، ارز باثبات تری همچون دلار آمریکا را به جای ریال جذب کنند که از تاثیرات منفی نوسانات ارز در کشور، در امان باشند.

2- منافع بیشتر برای سرمایه گذاران

کسانی که در طرح های کرادفاندینگ دلاری ( چه در ایران و چه در خارج) شرکت می‌کنند، منافع بیشتری برای آنها وجود دارد. مشارکت کنندگان با استفاده از دلار سرمایه گذاری را انجام می‌دهند و دریافت سود آنها نیز بالطبع با دلار صورت خواهد گرفت. این موضوع چندین منفعت برای مشارکت کنندگان طرح ها ایجاد خواهد کرد. یک اینکه حتی در صورت عدم موفقیت پروژه، اصل سرمایه آنها به واسطه رشد دلار در ایران، رشد کرده و از گزند تورم، تا حدی در امان مانده است. از طرفی هم در صورت موفقیت پروژه، سود آن چندین برابر سود دریافتی پروژه های ریالی خواهد بود.

3- افزایش احتمال موفقیت پروژه ها

با توجه به اینکه در پروژه های کرادفاندینگ دلاری، سرمایه گذاران خارجی و بین المللی مشارکت دارند، در وهله اول، احتمال موفقیت در جذب سرمایه افزایش خواهد یافت. در وهله دوم، پروژه با طیف گسترده ای از سرمایه های دلاری مواجه خواهند شد که این موضوع می‌تواند احتمال موفقیت پروژه را در ایران افزایش دهد. چون ارزش سرمایه دریافتی، بسیار بیشتر از مقدار کرادفاندینگ ریالی آن خواهد بود.

4- دسترسی به جامعه گسترده تر حامیان مالی

کسب و کارها از طریق تامین مالی جمعی دلاری، می‌توانند از مشارکت کنندگان در کشورهای مختلف استفاده کنند و به بازار جهانی نیز متصل شوند. این بستر، می‌تواند برای کسب و کارهای نوپا و نوظهور ایرانی که به دنبال جلب توجه در بازارهای جهانی نیز هستند، بسیار سودمند باشد و از این راه، ورودی به بازار گسترده بین المللی داشته باشند.

5- حفظ ارزش سرمایه

با کرادفاندینگ دلاری، مزیت دیگری هم برای پروژه ها وجود دارد و آن حفظ ارزش سرمایه در گذر زمان است. با توجه به نوساناتی که در بازار ارز ایران وجود دارد، جذب سرمایه به دلار به این معناست که ارزش سرمایه جذب شده در صورت افزایش نرخ ارز نیز همچنان به قوت خود باقی خواهد بود و کسب و کارها می‌توانند برنامه های توسعه خود را با اطمینان بالاتری دنبال کنند.

اما در این میان، چالش ها و محدودیت هایی نیز برای تامین مالی جمعی دلاری چه برای سرمایه گذار و چه برای کسب و کار، وجود دارد. در ادامه این چالش ها را برای شما بیشتر توضیح خواهیم داد.

معایب تامین مالی جمعی دلاری در ایران

تامین مالی جمعی دلاری بر خلاف ظاهر زیبایی که دارد، اما برای ورود ممکن است جذاب نباشد. بدون در نظر گرفتن معایب آن، نمی‌توان سودای ورود به کرادفاندینگ دلاری را داشت. چه به عنوان سرمایه گذار و چه به عنوان صاحب کسب و کار، شما باید با این چالش ها آشنا شوید:

• چالش های حقوقی و قانونی کرادفاندینگ دلاری: شاید در کشورهای دیگر، طرح های تامین مالی جمعی دلاری، کار پیچیده ای نباشد، اما در ایران، این موضوع با موانع حقوقی و نظارتی همراه است. یکی از این موانع، قوانین ارزی ایران است. قوانین ارزی در ایران دارای محدودیت های شدیدی است که شما برای انتقال ارز از خارج از کشور برای شما مشکل ساز خواهد بود. همچنین به خاطر وجود تحریم ها، از طرفی با کشورهای مبدا بر سر انتقال این مبلغ، مشکلات شدیدی وجود خواهد داشت.
• تحریم های بین المللی مانع تامین مالی جمعی دلاری: یکی دیگر از چالش های کرادفاندینگ دلاری در ایران، تحریم های بین المللی است که باعث می‌شود بسیاری از پلتفرم های جهانی، از همکاری با پروژه های ایرانی خودداری کنند. بدین ترتیب، فرصت جذب سرمایه برای کسب و کارها از طریق کرادفاندینگ خارجی، محدود خواهد شد.
• وجود مسائل مالیاتی: غیر از بحث تحریم ها و ارز، چالش دیگر، قوانین سفت و سخت مالیاتی است که ممکن است شما را از رفتن به سمت کرادفاندینگ دلاری، منصرف کند. همچنین در برخی از کشورهای مبدا، قوانین پیچیده ای برای مالیات روی انتقال سرمایه وضع شده که این موضوع نیز مشکل ساز خواهد بود.
• وجود خطرات و ریسک بسیار بالا: طبیعتا ریسک کرادفاندینگ دلاری در ایران، بسیار بالا خواهد بود. بعد از طی مراحل مختلف و تامین مالی جمعی موفق، ممکن است حساب حامیان ایرانی یا شرکت، مسدود شود. در این صورت، چالش بسیار بزرگ مالی برای دسترسی به منابع بدست آمده وجود خواهد داشت.

پس اگرچه مزایای تامین مالی جمعی دلاری، آن را بسیار جذاب نشان می‌دهد، اما طبیعتا محدودیت هایی وجود دارد که ممکن است، شرکت ها یا سرمایه گذار را از ورود به این عرصه منصرف کند.

سود و ریسک کرادفاندینگ دلاری در ایران

در اینجا قصد داریم به صورت مختصر و با استفاده از یک سری آمار و ارقام، ریسک و سود کرادفاندینگ دلاری را در کنار هم قرار دهیم تا ببینیم آیا نسبت ریسک به ریوارد آن برای شرکت، ارزنده هست یا خیر؟ این بند، قطعا می‌تواند به شما در تصمیم گیری برای ورود به کرادفاندینگ دلاری کمک کند.

تامین مالی جمعی دلاری از نظر سود و ریسک، دارای جنبه های مختلفی است که در ادامه ان را بررسی می‌کنیم:

به دلیل بالا بودن ارزش دلار نسبت به ریال، پروژه هایی که سرمایه دلاری جذب می‌کنند، می‌توانند سودآوری بیشتری نیز داشته باشند. به عنوان مثال اگر پروژه ای موفق به جذب سرمایه ای معادل 100 هزار دلار شود، با تبدیل این مبلغ به ریال، سرمایه بسیار بیشتری نسبت به کرادفاندینگ ریالی بدست خواهد آورد.

بیشترین ریسک کرادفاندینگ دلاری در ایران، مربوط به تحریم ها و نوسانات نرخ ارز است. بر فرض اگر شما بتوانید مراحل قانونی آن در داخل کشور را پشت سر بگذارید، مانعی به عنوان تحریم وجود دارد که ممکن است باعث انسداد حساب مالی شما شود. این موضوع، ممکن است در روند نقدینگی پروژه اخلال ایجاد کند و نتواند انتظارات را برآورده نماید.

چگونه می‌توان تامین مالی جمعی دلاری در ایران انجام داد؟

چگونه می‌توان در طرح های کرادفاندینگ دلاری شرکت کرد؟ به منظور راه اندازی یک پروژه کرادفاندینگ دلاری در ایران، شما باید مراحل زیر را طی کنید:

مرحله نخست؛ انتخاب سکوی مناسب کرادفاندینگ خارجی

در نخستین گام، شما باید یک پلتفرم کرادفاندینگ بین المللی مناسب انتخاب کنید. پلتفرم‌هایی مانند Kickstarter یا Indiegogo از معروف ترین سکوهای کرادفاندینگ بین المللی هستند. توجه داشته باشید که برخی از این پلتفرم ها به خاطر تحریم ها، ممکن است با پروژه های ایرانی همکاری نداشته باشند. پس در وهله اول، با چالشی نسبتا پیچیده برای پیدا کردن پلتفرم سازگار با تحریم های ایران روبرو خواهید بود.

مرحله دوم؛ ایجاد حساب مالی بین المللی

شما به عنوان سرمایه گذار یا صاحب کسب و کار، باید بتوانید یک حساب بین المللی معتبر ایجاد کنید. البته با وجود ترفندهایی که شرکت های واسط دارند، این کار برای شما آسان تر خواهد بود و فرایند خیلی پیچیده ای برای افتتاح حساب بین المللی نخواهید داشت. با استفاده از این حساب، وجوهات ارزی را منتقل خواهید کرد. حساب های پی پال و وب مانی، از متداول ترین روش ها برای بازکردن حساب بین المللی هستند، اما این روش ها متاسفانه دارای محدودیت هایی برای کاربران ایرانی هستند که ممکن است چالش هایی را پدید آورد. اما روش های دیگری هستند که شما می‌توانید بدون چالش، حساب بین المللی داشته باشید. مثلا افتتاح حساب در زراعت بانک ترکیه، یکی از این روش ها است که بسیاری از ایرانی ها از آن استفاده می‌کنند. افتتاح حساب در کشورهای همسایه مثل ترکیه و امارات، می‌تواند در این قضیه مشکل گشا باشد.

مرحله سوم؛ تامین سرمایه با جذب مشارکت کنندگان

در صورتی که با طرح شما در پلتفرم موافقت شود، باید اطلاعات مالی شما نیز تایید گردد. در این صورت در این مرحله، می‌توانید برای جذب حامیان مالی و سرمایه گذاران، اقدام نمایید تا بدین طریق، تامین سرمایه پروژه شما از سراسر دنیا صورت گیرد. برای تامین مالی موفق تر، شما باید تبلیغات و بازاریابی را دنبال کنید که در این میان، دیجیتال مارکتینگ یک راه بین المللی و مقرون به صرفه پیش پای شما خواهد بود. ارائه محتوای جذاب، فیلم‌های معرفی پروژه و ارتباط مؤثر با مخاطبان کلید موفقیت در این مرحله خواهد بود.

مرحله چهارم؛ تطابق با قوانین داخلی

پیش از شروع پروژه، باید از تطابق فعالیت‌های کرادفاندینگ با قوانین داخلی ایران اطمینان حاصل کرد. در صورتی که روند انتقال ارز یا استفاده از سرمایه دلاری با مشکلات قانونی مواجه باشد، ممکن است پروژه به شکست بینجامد.

جمع بندی در مورد تامین مالی جمعی دلاری در ایران

تأمین مالی جمعی دلاری به عنوان یکی از روش‌های نوین و کارآمد برای جذب سرمایه، فرصت‌های بسیاری را برای کسب‌وکارهای ایرانی فراهم می‌کند. این روش با وجود مزایای قابل توجه از جمله دسترسی به سرمایه‌گذاران بین‌المللی، حفظ ارزش سرمایه و کاهش تأثیر نوسانات ریالی، با چالش‌های جدی حقوقی، تحریم‌ها و ریسک‌های مالی همراه است. با این حال، با استفاده از استراتژی‌های مناسب و تطبیق با قوانین داخلی و بین‌المللی، می‌توان این ریسک‌ها را کاهش داد و از منافع بالای این روش بهره‌مند شد. امیدواریم از این مطلب که در آکادمی کارینکس تولید شده است، نهایت استفاده را برده باشید.